کودکان استثنایی

در حدود ۳ درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد ، شناسایی این قبیل کودکان و آموزش و پرورش آنان از ابعاد مختلف حائز کمال اهمیت می باشد.
در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و حقوق اجتماعی را دارند و استعداد و توان آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است بنابر این باید در حکومت جمهوری اسلامی امکانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود. مسئله دیگری که در رابطه با تعلیم و تربیت این گروه مطرح است این است که عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب زیانهای اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد .مضافا باینکه با عنایت به شرایط جسمی و روانی این گروه اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشکالات اجتماعی شود اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد که در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.
تعریف و هدف
کودکان و دانش آموزان استثنایی در پنج گروه مختلف تقسیم می شوند و در هر گروه تحت شرایطی خاص تحت تعلیم قرار می گیرند این پنج گروه عبارتند از :
۱-عقب مانده ذهنی و معلول جسمی
۲-ناشنوا و نیمه شنوا
۳-نابینا و نیمه بینا
۴-ناسازگار
۵-تیزهوش
هدف از آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی فراهم آوردن فرصتهای مناسب و امکانات آموزشی و یژه بمنظور استفاده از حداکثر توانائیهای ذهنی و جسمی کودکان با توجه به ویژگی های عقلانی و جسمانی آنان می باشد.
ضرورت و اهمّیت
با توجه به اینکه بطور متوسط ۳ درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد شناسایی این قبیل کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . لذا هدف این دوره تربیت افرادی است که بتوانند آموزش و پرورش کودکان استثنایی را عهده دار گردند.
طول دوره و شکل نظام
متوسط طول دوره کارشناسی آموزش و پرورش کودکان استثنایی ۵ سال می باشد (حداقل ۴و حداکثر ۶ سال )و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب ستاد انقلاب فرهنگی است .
کلیه دروس در هشت ترم برنامه ریزی شده و طول هر ترم ۱۸ هفته در هر نیمسال تحصیلی است . زمان تدریس هر واحد از نوع نظری ۱۸ ساعت ، از نوع عملی ۳۶ ساعت و کارورزی ۷۲ ساعت است.

ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- بیرجند

۲ آزاد- تهران مرکزی

۳ آزاد- دزفول

۴ آزاد- فسا

۵ آزاد-همدان

۶ الزهرا تهران

۷ شهید بهشتی

۸ علامه طباطبائی

۹ فردوسی مشهد

ردیف نام درس
۱ آزمون های تشخیص عقب مانده ذهنی
۲ آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری
۳ آموزش بزرگسالان
۴ آموزش و پرورش ابتدایی- راهنمایی- متوسطه
۵ آموزش و پرورش تطبیقی
۶ آموزش و پرورش کودکان استثنائی
۷ آموزش و پرورش کودکان استثنایی ۱
۸ آموزش و پرورش کودکان استثنایی ۲
۹ اختلالهای رفتاری- عاطفی
۱۰ اختلالهای روانی- حرکتی
۱۱ اختلالهای گویایی
۱۲ اختلالهای یادگیری ویژه
۱۳ اصول مددکاری اجتماعی
۱۴ اصول و مبانی آموزش و پرورش
۱۵ اقتصاد آموزش و پرورش
۱۶ انسان شناسی در اسلام
۱۷ بازی و حرکت درمانی
۱۸ بهداشت و کمکهای اولیه
۱۹ تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران
۲۰ تهیه مواد و وسائل آموزشی وکمک آموزشی
۲۱ جامعه شناسی آموزش و پرورش
۲۲ جامعه شناسی عمومی
۲۳ روان شناسی اجتماعی
۲۴ روان‌شناسی شخصیت
۲۵ روانشناسی تربیتی
۲۶ روانشناسی تفاوتهای فردی
۲۷ روانشناسی رشد نوجوانی ۲
۲۸ روانشناسی رشد کودکی ۱
۲۹ روانشناسی عمومی
۳۰ روانشناسی عقب ماندگی ذهنی
۳۱ روانشناسی و آموزش کودکان تیزهوش
۳۲ روانشناسی و آموزش کودکان نابینا
۳۳ روانشناسی و آموزش کودکان ناشنوا
۳۴ روش تدریس علوم اجتماعی و تجربی
۳۵ روش تدریس ریاضی
۳۶ روش تدریس زبان فارسی
۳۷ روش های آماری در علوم تربیتی
۳۸ روشها و فنون تدریس
۳۹ روشهای بازپروری حرفه ای
۴۰ روشهای تغییر رفتار
۴۱ روشهای مشاوره و مصاحبه
۴۲ سنجش اندازه گیری در علوم تربیتی
۴۳ فلسفه آموزش و پرورش
۴۴ فیزیولوژی اعصاب
۴۵ گفتار درمانی
۴۶ متون تخصصی به زبانهای خارجی
۴۷ مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی
۴۸ مقدمات تکنولوژی آموزشی
۴۹ مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی
۵۰ مقدمات مدیریت آموزشی
۵۱ مقدمات مشاوره و راهنمایی
۵۲ کارورزی در روشهای تدریس
۵۳ کلیات اقتصاد
۵۴ کلیات فلسفه

۱-دبیر مدارس دانش آموزان استثنایی (عقب مانده ذهنی)
۲-مربی مراکز نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی
۳-مدیر مراکز کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی
۴-کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب مانده ذهنی
۵-کارشناس آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی در موسسات گوناگون از قبیل : وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور.