جغرافی

جغرافیا علم فضا و مکان است. بنای محوری جغرافیا شناخت عوامل طبیعی، فرهنگی و فیزیکی مؤثر در مکانها، قسمت های قابل زیست و زندگی بر روی کره زمین است و هدف جغرافیا تشریح، تخمین و تفسیر الگوهای متغیر مکانی و فضائی است.
بنابراین دانش جغرافیا از یک طرف به توصیف، بررسی، تجربه و تحلیل پدیده های مختلف محیط در عرصه های گوناگون آب و خاک و اقلیم و محیط زیست و نیز نحوه پراکندگی سازمان بندیهای اجتماعی و فعالیت های اقتصادی و پیامدهای ناشی از کنش های متناسب جوامع انسانی با محیط زیست می پردازد و از طرف دیگر می کوشد تا با شناخت علمی که نسبت به قانونمندیهای محیط طبیعی و جریانهای اجتماعی پیدا می کند، نقشی فعال در کاهش یا از بین بردن ناهماهنگی های فضایی و آفرینش چشم اندازهای فرهنگی بر عهده گیرد. این کار میسر نیست مگر با تکیه بر جنبه های علمی و کاربردی جغرافیا و اهمیتی که امروزه این علم در شناخت محیط زندگی انسان و راهگشائی و حل بسیاری از مسائل و مشکلات یافته است.
بازشناسی جغرافیائی کشورمان نه تنها به لحاظ برنامه ریزی های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی و فضائی اهمیت دارد، بلکه به جهات اصولی دیگر نیز از اولویت خاصی برخوردار است. به تعبیری هیچ ملتی نمی تواند استقلال پیدا کند، الا اینکه خودش، خودش را بفهمد و تا زمانی که ملتها خودشان را گم کرده اند و دیگران را بجای خود نشانده اند، نمی توانند استقلال پیدا کنند.
برای خودشناسی و خود فهمی، یعنی شناسائی وضع ایران، دانش جغرافیا می تواند گامهای مؤثر و استواری بردارد. هدف از ارائه این رشته شناخت ارزش کاربردی جغرافیا و نیز آگاهی از ضرورت کاربرد بررسیهای جغرافیائی در کلیه تصمیم گیریهای سیاسی- نظامی، اجتماعی، اقتصادی و فضا- مکانی است. جهت افزایش کارائی و توانائی دانشجویان در مورد مسائل گوناگون جغرافیا، در این رشته به مسافرت های پژوهشی و علمی و انجام عملیات میدانی توجه خاصی شده است.
ضرایب دروس دبیرستانی مربوط به این رشته در آزمون ورودی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی عبارتند از: ضریب ۲ برای درس ریاضی، ضریب ۲ برای درس اقتصاد، ضریب ۲ برای درس ادبیات فارسی، ضریب ۱ برای زبان عربی، ضریب ۳ برای درس تاریخ و جغرافیا، ضریب ۱ برای درس علوم اجتماعی، ضریب ۲ برای درس فلسفه و منطق و ضریب ۲ برای درس روانشناسی.
علاقه و مطالعه و تحقیق در زمینه مسائل جغرافیائی و داشتن اطلاعات کافی در زمینه مسائل اقتصادی و اجتماعی- به خصوص در گرایش جغرافیای انسانی- همچنین داشتن سلامت جسمانی جهت انجام عملیات میدانی از عوامل مهم موفقیت در این رشته است.
شاخه جغرافیای طبیعی

جغرافیای طبیعی علمی است که محیط طبیعی و تاثیر عوامل و عناصر محیطی بر زندگی و فعالیت انسان را مطالعه می کند. این علم در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش ژئومورفولوژی و آب و هواشناسی است.
گرایش ژئومورفولوژی

ژئومورفولوژی بیشتر به پدیده های سطح زمین توجه دارد یعنی، ریخت یا چهره زمین را مطالعه می کند. به همین دلیل این علم ارتباط نزدیکی با زمین شناسی دارد و تحت تاثیر یافته های علم زمین شناسی است. چرا که ریخت یا شکل ظاهری زمین، تبلور اتفاقات درون زمین می باشد. البته زمین شناسی بیشتر به اعماق و لایه های درونی زمین می پردازد اما ژئومورفولوژی فرآیندهای بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می کند.
دروس تخصصی گرایش ژئومورفولوژی

ژئومورفولوژی مناطق شهری، نقشه ها و نمودارهای ژئومورفولوژی، هیدرولوژی کاربردی، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، تفسیر نقشه (توپوگرافی و زمین شناسی)، پایان نامه.
گرایش آب و هواشناسی( اقلیم)

رشته آب و هواشناسی فرآیندهای حاکم در داخل جو از جمله انرژی و توزیع آن در سطح سیاره زمین، حرکات جو و قانونمندی های حاکم بر این حرکات و تاثیر این فعالیت ها بر روی زیست و فعالیت انسان ها، جانداران و محیط بی جان سیاره زمین را مطالعه می کند.
این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا و تاثیر عناصر و عوالم اقلیمی در فعالیت انسان و مسائل
بهره برداری از زمین مثل کشاورزی مطرح می شود.
دروس مشترک بین شاخه های جغرافیا

جغرافیای آبها، جغرافیای خاکها، جغرافیای زیستی، آب و هوای ایران، ژئومورفولوژی ایران، منابع و مسائل آب ایران، اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای، مبانی جغرافیای جمعیت، مبانی جغرافیای روستایی، مبانی جغرافیای اقتصادی: کشاورزی، مبانی جغرافیای اقتصادی: صنعت، حمل و نقل و انرژی، جغرافیای سیاسی، مبانی جغرافیای شهری، جغرافیای کوچ نشینی، پژوهش میدانی در جغرافیا ( روش تحقیق عملی)، زمین در فضا، ریاضیات، آمار و احتمالات۱، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی، تاریخ علم جغرافیا، کارتوگرافی(نقشه کشی)، نقشه برداری( نظری و عملی)، نقشه خوانی، روش تحقیق: نظری، اصول سنجش از دور، کاربرد عکسهای هوایی و ماهواره ای در جغرافیا، آمار و احتمالات :۲ کاربرد آمار در جغرافیا، کامپیوتر در جغرافیا، مبانی علم جغرافیا، زمین شناسی برای جغرافیا، مبانی اقلیم شناسی، آب و هوای کره زمین، مبانی ژئومورفولوژی: ۱ ساختمانی، مبانی ژئومورفولوژی:۱ دینامیک.
دروس اصلی مشترک بین گرایشهای جغرافیای طبیعی

جغرافیای قاره ها، جغرافیای کوارترنر، زمین شناسی ایران، مسایل جغرافیایی مناطق خشک ایران، حفاظت خاک، جنگل ومرتع و مسایل آن در ایران، جغرافیای ناحیه ای ایران، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی، جغرافیای انسانی ایران(۱): (جمعیت- اقتصادی)، جغرافیای انسانی ایران (۲): ( شهری – روستایی)، نقشه برداری تکمیلی، مبانی محیط زیست، ژئومورفولوژی اقلیمی، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، ( با تاکید بر ایران).
شاخه کارتوگرافی

کارتوگرافی هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه برای استفاده در ساختار اقتصادی، فرهنگی، دفاع ملی، روابط بین الملل، تعلیم و
تربیت، جهانگردی و موارد متنوع دیگر است. یعنی یک جغرافیدان به یاری نقشه اطلاعات دقیقی درباره موقعیت ها و
پراکندگی ها به دست می آورد.
حال با توجه به این که ما صدها نوع نقشه داریم، مشخص است که تهیه یک نقشه نیاز به مهارتی خاص دارد که این مهارت را دانشجوی رشته کارتوگرافی به دست می آورد.
دروس پایه و اصلی

ریاضیات، سنجش از راه دور، ژئومورفولوژی ایران، جغرافیای آبهای ایران، منابع و مآخذ جغرافیای ایران، متون جغرافیایی به زبان خارجی، جغرافیای خاکها، جغرافیای نظامی ایران، مبانی جغرافیای سیاسی، فلسفه ی جغرافیا، زمین در فضا، زمین شناسی برای جغرافیا، مبانی آب و هواشناسی، جغرافیای آبها، ژئومورفولوژی عمومی، جغرافیای زیستی، کاربرد آمار در جغرافیا، جغرافیای اقتصاد عمومی، جغرافیای جمعیت، جغرافیای روستایی( عمومی و ایران)، جغرافیای شهری( عمومی و ایران).
دروس تخصصی

آمار و احتمالات، کامپیوتر، فیزیک نور، کلیات جغرافیای جهان، تئوری خطاها، فتوگرامتری، تفسیر عکس، هیدروگرافی، نقشه برداری، کارتوگرافی ریاضی، کارتوگرافی موضوعی، عکاسی و فن چاپ، گرافیک، اردو نقشه برداری هیدروگرافی، پروژه کارتوگرافی، کارتوگرافی کامپیوتری، جغرافیای خلیج فارس، ژئودزی عمومی، نجوم ژئودزی، کارتوگرافی.
شاخه جغرافیای انسانی

جغرافیای انسانی به عنوان یکی از شاخه های مهم علوم جغرافیا در دو گرایش جغرافیای شهری و روستائی در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشورمان ارائه می شود.
گرایش جغرافیای شهری

جغرافیای شهری به مطالعه مسائل مهمی از جمله گسترش شهرها، مسائل اقتصادی و جمعیتی شهرها و همچنین بحث روز جغرافیای شهری یعنی توریسم می پردازد.
بررسی نحوه اشغال فضا، نوع تمرکز و پراکندگی مشاغل نیز در یک شهر و همچنین چگونگی جابجایی از محل کار به سکونت، ارتباط شغل و مسکن و تاثیرات متقابل و چند جانبه ای که میان این متغییرها برقرار است، در جغرافیای اجتماعی شهرها بررسی می شود.
دروس تخصصی گرایش جغرافیای شهری

اقتصاد شهری، شهرها و شهرکهای جدید، روابط متقابل شهر و روستا با تاکید بر ایران، اصول و روشهای برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی شهری در ایران، کارگاه برنامه ریزی شهری و منطقه ای(روش تهیه تفسیر طرحهای شهری و منطقه ای)، پایان نامه.
گرایش جغرافیای روستایی

این گرایش به بررسی رابطه شهر و روستا، برنامه ریزی و توسعه روستایی، نوسازی و آینده روستاها، روستاهای آینده، علل و عوامل مهاجرت روستانشینان، بهداشت و اوقات فراغت روستائیان، حفظ محیط زیست، نحوه حمل و نقل، کیفیت زندگی و وضعیت اقتصادی روستاها می پردازد.
دروس تخصصی گرایش جغرافیای روستایی

اصول و روشهای برنامه ریزی روستائی، اقتصاد روستائی، روابط متقابل شهر و روستا با تاکید بر ایران، برنامه ریزی روستائی در ایران، کارگاه برنامه ریزی روستائی:( روش تهیه و تفسیر طرحهای روستائی)، پایان نامه.
گرایش جغرافیا و برنامه ریزی شهری

گرایش جغرافیا و برنامه ریزی شهری تلاش می کند تا با توجه به عوامل انسانی و طبیعی موجود در هر شهر، برای مسائل جمعیتی، اقتصادی، زیست محیطی آن برنامه ای بیندیشد تا مطابق این برنامه مهندسین معمار، عمران، سازه و تاسیسات، بخشهای مختلف شهر را طراحی کرده و یا مشکلات شهر را حل نمایند.
دروس اصلی مشترک بین گرایشهای جغرافیای انسانی

جغرافیای جمعیت ایران، جغرافیای روستائی ایران، جغرافیای شهری ایران، جغرافیای اقتصادی ایران:۱ کشاورزی، جغرافیای اقتصادی ایران:۲ صنعت، حمل و نقل انرژی، اصول علم اقتصاد، نظریه های اقتصادی و اقتصاد توسعه، متون جغرافیای انسانی به زبان خارجی، نقشه ها و نمودارهای موضوعی در جغرافیای انسانی، ویژگیهای جغرافیای انسانی مناطق خشک ایران، جغرافیا و صنعت توریسم، ویژگیهای جغرافیایی کشورها توسعه یافته، ویژگیهای جغرافیایی کشورهای اسلامی، ویژگیهای جغرافیایی آسیای میانه، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی، جغرافیای تاریخی( با تاکید بر ایران).

ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- آباده
۲ آزاد- آشتیان
۳ آزاد- اسلامشهر
۴ آزاد- اهر
۵ آزاد- اهواز
۶ آزاد- بجنورد
۷ آزاد- تربت حیدریه
۸ آزاد- تهران
۹ آزاد- خرم آباد
۱۰ آزاد- رشت
۱۱ آزاد- ساوه
۱۲ آزاد- سمنان
۱۳ آزاد- شهر بابک
۱۴ آزاد- شیراز
۱۵ آزاد- شیروان
۱۶ آزاد- گرمسار
۱۷ آزاد- لارستان
۱۸ آزاد- مرند
۱۹ آزاد- مشهد
۲۰ آزاد- ملایر
۲۱ آزاد- میبد
۲۲ آزاد- نجف آباد
۲۳ آزاد- نور
۲۴ آزاد- نوشهر و چالوس
۲۵ آزاد-آستارا
۲۶ آزاد-اردبیل
۲۷ آزاد-بروجرد
۲۸ آزاد-زاهدان
۲۹ امام حسین تهران
۳۰ بابلسر
۳۱ تبریز
۳۲ تربیت معلم تهران
۳۳ تربیت معلم سبزوار
۳۴ تهران
۳۵ خوارزمی
۳۶ رازی کرمانشاه
۳۷ زابل
۳۸ زاهدان
۳۹ زنجان
۴۰ شهید بهشتی
۴۱ شهیدچمران اهواز
۴۲ صنعتی اصفهان
۴۳ فردوسی مشهد
۴۴ مازندران
۴۵ یزد

ردیف نام درس
۱ آمار و احتمالات ۱
۲ آمار و احتمالات در جغرافیا ۲
۳ اصول و روشهای برنامه‌ریزی ناحیه‌ای
۴ اقلیم و بحرانهای محیطی
۵ انسان و محیط، طبیعی
۶ اکوسیستم‌های محیطی
۷ پایان‌نامه
۸ پایان‌نامه طبیعی
۹ تاریخ علم جغرافیا
۱۰ جغرافیای انسانی ایران
۱۱ جغرافیای قاره‌ها
۱۲ جغرافیای ناحیه‌ای ایران
۱۳ جغرافیای کواترنر
۱۴ جغرافیای کوچ نشینی
۱۵ حفاظت خاک
۱۶ روشها و تکنیکها در ژئومورفولوژی
۱۷ ریاضیات ۱
۱۸ ریاضیات ۲
۱۹ زمین در فضا
۲۰ زمین شناسی برای جغرافیا
۲۱ زمین‌شناسی ایران
۲۲ ژئومرفولوژی اقلیمی
۲۳ ژوهیدرولوژی
۲۴ فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی
۲۵ فیزیک پایه
۲۶ مبانی جغرافیای اقتصادی ۱ کشاورزی
۲۷ مبانی جغرافیای جمعیت
۲۸ مبانی ژئومرفولوژی ۲ دینامیک
۲۹ مبانی علم جغرافیا
۳۰ مبانی محیط زیست
۳۱ متون جغرافیا به زبان انگلیسی ۱
۳۲ میکروکلیمای مقدماتی
۳۳ مکتبهای جغرافیایی
۳۴ نقشه برداری ۱
۳۵ نقشه خوانی
۳۶ نقشه ها و نمونه دارهای ژئومرفلوژی
۳۷ نواحی اقلیمی ایران و توانهای انها
۳۸ هیدرولوژی کاربردی
۳۹ واحدهای ژئومورفولوژی ایران
۴۰ کاربرد آمار در جغرافیای طبیعی
۴۱ کاربرد عکسهای هوایی و ماهواره ای درجغرافیا
۴۲ کاربرد کامپیوتر در جغرافیا
۴۳ کارهای عملی ژئومورفولوژی

دانش آموزانی که رشته جغرافی را انتخاب می کنند در مرحله اول می توانند به عنوان دبیر جغرافی در آموزش و پرورش مشغول کار شوند و در صورتی که بتوانند دوران تحصیلی خود را با پشتکار سپری کنند یا ادامه تحصیل برای کارشناسی ارشد یا بالاتر بدهند در موسسات تحقیقاتی که بررسی مسائل جغرافیائی را به عهده دارند یا سازمان نقشه برداری کشور مشغول کار می شوند.