- علوم انسانی
فلسفه
رشتهای که اسمش برای دانشآموز معرف اصطلاحات مشکل و غیر قابل فهم است و به اصطلاح یک رشته کاملاً استدلالی و آمیخته با منطق است. پیچیدگیهای فلسفی گاه ساخته بشر و گاه در ذات این علم نهفته است.
فیلسوفان معمولاً این هنر را نداشتهاند که بتوانند این علم را به زبان آسان برای علاقمندان آن بیان کنند و آن کس که در عصر ما به خوبی از عهده این کار برآمده، شهید مطهری است.
در تعریف فلسفه گفتهاند که فلسفه رویکرد و توجه به واقعیتهای جهان هستی است که با عبور از واقعیات شکل میگیرد و دو بحث عمده وجود و شناخت همه فلسفه را پر کرده است.
در رشته فلسفه بیشتر روی فلسفه غرب تاکید میشود.
کسی که این رشته را انتخاب میکند باید حوصله تحقیق و بیان و حافظه قدرتمندی داشته باشد. بنابر همین اصل ضریب درس ریاضی برای دانشآموزان ورودی این رشته ۴ و دروس اقتصاد و فارسی ۲ و بقیه یک میباشد.
آشنایی با رشته فلسفه
برای تعریف فلسفه بهتر است که تفاوت آن را با سایر علوم توضیح داد چرا که سایر علوم هر یک به بخشی از موجودات عالم هستی میپردازند و آنها را مورد مطالعه و بررسی قرار میدهند.
برای مثال یک گیاهشناس از بین همه موجودات هستی فقط گیاه را گزینش کرده و درباره آن سخن میگوید یا یک ستارهشناس تنها اجرام آسمانی را مطالعه میکند، اما فلسفه درباره یک موجود گزینش شده سخن نمیگوید. بلکه همه امور را در عالم هستی مورد بررسی قرار داده و با تمام موجودات سر و کار دارد. مثلاً در فلسفه از خدا گرفته تا انسان، از عالم طبیعت گرفته تا ماوراء طبیعت و از روح انسان و موجودات غیرمادی گرفته تا اجسام، مورد بحث و گفتگو قرار میگیرد. تفاوت دوم فلسفه با سایر علوم در این است که در فلسفه مسائلی عام و کلی که درباره هرموجودی قابل طرح است، مورد مطالعه و تحقیق قرار میگیرد. برای مثال این سوال که یک موجود مادی است یا غیرمادی، درباره هر موجودی از خدا گرفته تا یک تکه سنگ قابل طرح است. این دو فرق اساسی فلسفه با سایر علوم باعث شده که این علم بتواند به سوالاتی پاسخ دهد که پاسخش بر عهده هیچکدام از علوم خاص به خصوص علوم تجربی نیست و در واقع وظیفه این علوم پاسخ به این گونه سوالها نیست. در حالی که اینگونه سوالها برای انسان کنجکاو مطرح است و نمیتوان به انسان دستور داد که درباره این مسائل فکر نکند. بلکه دانش خاصی لازم است که عهدهدار و پاسخگوی سوالهایی درباره هستی، موجودات و حقیقت انسان باشد و فلسفه همین دانش خاص است. رشته فلسفه نیز یک رشته آموزشی است که کلیه پرسشهای بنیادی انسان را نسبت به مسائل وجود، هستی، جهان پیرامون انسان و حقیقت انسان بررسی میکند. پرسشهایی که زمانی به ارزشهای دینی و معنوی برمیگردد که همان فلسفه دینی است و زمانی مربوط به ارزشهای اخلاقی و مبانی ارزشهای اخلاقی است که به عنوان فلسفه اخلاق آن را میشناسیم و گاه مبانی نظام حکومتی را در برمیگیرد که همان فلسفه سیاسی است و گاهی نیز شامل مبانی هنر و زیباشناسی و موضوعاتی از این دست میشود. البته در دوره کارشناسی رشته فلسفه، دانشجویان بیشتر شناخت مفصلی درباره تاریخ فلسفه غرب به دست میآورند؛ یعنی سیر تاریخی فلسفه را از فلسفه یونان تا زمان حاضر و تا حدودی نیز سیر تاریخی فلسفه اسلامی را مطالعه و بررسی میکنند. گفتنی است که در کشور ما فلسفه اسلامی و فلسفه غرب به عنوان دو گرایش تحصیلی متفاوت ارائه شده است؛ یعنی رشته فلسفه در معنای عام آن به فلسفه غرب میپردازد و رشته الهیات گرایش فلسفه اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی را مورد بررسی قرار میدهد. سیستم آموزشی نیز دراین دو رشته تا حدودی تفاوت دارد؛ چون سیستم آموزش فلسفه غرب در کشور ما بیشتر براساس سیر تاریخی است اما سیستم آموزش فلسفه اسلامی براساس مکاتب فلسفی مثل فلسفه مشّاء، اشراق یا ملاصدرا میباشد. هر چند که دانشجویان هر یک از این دو رشته مطالعات محدودی نیز در زمینه فلسفه دیگر دارند؛ یعنی دانشجویان فلسفه غرب واحدهایی را در زمینه فلسفه اسلامی و دانشجویان فلسفه اسلامی واحدهایی را در زمینه فلسفه غرب میگذرانند.
تواناییهای لازم
یکی از راههای موفقیت در فلسفه، آشنایی اولیه با ریاضیات و مباحث ریاضی است. در واقع ریاضیات پلی مناسب برای رفتن به طرف فلسفه است. علاقهمندی به فلسفه نیز یکی دیگر از عوامل موفقیت در این رشته است. آشنایی کامل به زبان انگلیسی برای دانشجویان فلسفه غرب و آشنایی به زبان عربی برای دانشجویان فلسفه اسلامی ضروری است.
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- تهران
۲ آزاد- میمه
۳ امام خمینی قزوین
۴ تبریز
۵ تهران
۶ صنعتی اصفهان
ردیف نام درس
۱ آمار و احتمالات پیش دانشگاهی
۲ اصطلاح شناسی فلسفی
۳ اصطلاح شناسی فلسفی به زبانهای عربی
۴ اصول حسابداری و مدیریت مالی
۵ اصول حسابرسی
۶ اصول سازمان و مدیریت
۷ اقتصاد خرد ۱
۸ اقتصاد کلان ۱
۹ انسان شناسی فلسفی
۱۰ انقلاب اسلامی و ریشههای ان
۱۱ تاریخ اسلامشناخت ادیان
۱۲ تاریخ علم
۱۳ تاریخ فلسفه از ارسطو تا افلاطون
۱۴ تاریخ فلسفه از بیکن تا هیوم
۱۵ تاریخ فلسفه از کانت تا نیمه ۲
۱۶ تاریخ فلسفه اسلامی ۱
۱۷ تاریخ فلسفه اسلامی ۱ از آغاز تا
۱۸ تاریخ فلسفه اسلامی ۲ از ابن رشد
۱۹ تاریخ فلسفه اسلامی ۲ از بان رشد
۲۰ تاریخ فلسفه اسلامی ۲ بعد از ابن
۲۱ تاریخ فلسفه جدید
۲۲ تاریخ فلسفه جدید و معاصر
۲۳ تاریخ فلسفه قرون وسطی تا رنسانس
۲۴ تاریخ فلسفه مفاصر
۲۵ تاریخ فلسفه یونان ۱ تا افلاطون
۲۶ تاریخ فلسفه یونان ۲ تا افلوطین
۲۷ تاریخ فلسفه یونان تا افلاطون
۲۸ تاریخ فلسه از بیکن تا هیوم
۲۹ تربیت بدنی ۲
۳۰ تصوف اسلامی در خارج ایران
۳۱ تفسیر متون فلسفی ۱
۳۲ تفسیر متون فلسفی ۲
۳۳ تفکر در شرق آسیا چین و هند
۳۴ تنظیم خانواده
۳۵ جامعه شناسی ۱
۳۶ جمعیت و تنظیم خانواده
۳۷ حقوق تجارت
۳۸ حکمت اشراق سهروردی
۳۹ روانشناسی ۱
۴۰ روانشناسی ۱
۴۱ روانشناسی ۲
۴۲ ریاضیات (نظری، عملی)
۴۳ زبان انگلیسی اختصاصی (نظری)
۴۴ زبان انگلیسی پایه ۱
۴۵ زبان پیش دانشگاهی
۴۶ زبان پیش دانشگاهی ۱ فارسی
۴۷ زبان پیش دانشگاهی ۲
۴۸ زبان خارجه
۴۹ زبان خارجه اختصاصی ۱
۵۰ زبان خارجه تخصصی ۲
۵۱ زبان خارجه عمومی ۱
۵۲ زبان شناسی کاربردی و ترجمه
۵۳ زبان عربی ۱
۵۴ زبان عربی ۱ صرف و نحو و قرائت
۵۵ زبان عربی ۲
۵۶ زبان عمومی ۲
۵۷ زبان گفتاری
۵۸ زبان و متون تخصصی موزهداری
۵۹ زیباشناسی
۶۰ زیبایی شناسی و فلسفه هنر
۶۱ فلسفه اخلاق در تفکر غربی
۶۲ متون فلسفی به زبان عربی ۱
۶۳ متون فلسفی به زبان عربی
فارغالتحصیلان رشته فلسفه با آشنائی به تفکر اسلامی و غرب و مکاتب و مذاهب مختلف فلسفی توانائی تحقیق و تدریس در مسائل فلسفی را پیدا میکنند و علاوه بر آن آماده میشوند تا تحصیلات خود را تا مراحل بالاتر ادامه داده، به درجات بالای علمی و استادی فلسفه نایل آیند.
موقعیت شغلی در ایران
رشته فلسفه اهمیت بنیادی در ارتقاء سطح فکری جامعه دارد چرا که هرجامعه نیازمند افرادی است که اهل تفکر و نقادی باشند و مسائل فرهنگی را فهمیده و مبانی فرهنگی را تشخیص دهند و رشته فلسفه وظیفه پرورش چنین متفکرانی را برعهده دارد. اما متاسفانه این رشته با همه اهمیتش در جامعه ما بسیار مظلوم واقع شده و مورد بیتوجهی و بیمهری دستاندرکاران نظام قرار گرفته است تا جایی که فارغالتحصیلان آن حتی موفق به استخدام در آموزش و پرورش ـ که متعارفترین زمینه کاری برای یک لیسانس فلسفه است ـ نمیشوند. فارغالتحصیل فلسفه از نظر شغلی یا باید به عنوان استاد و معلم فلسفه به تدریس فلسفه بپردازد یا در مراکز پژوهشی مثل دایره المعارفها و پژوهشگاه علومانسانی فعالیت کند که البته در چنین مراکزی بیشتر فارغالتحصیلان فوقلیسانس و دکترای فلسفه فعالیت دارند و یک لیسانس فلسفه در صورتی که فعال و علاقهمند باشد، میتواند به عنوان دستیار پژوهشگر در بعضی از این مراکز مشغول به کار گردد.