رشته ایمونولوژی

آشنایی با رشته ایمونولوژی
رشته ایمنی شناسی -بخاطر پیشرفت های زیاد در چند دهه اخیر در زمینه ایمنی شناسی (Immunology) و انبوه دانش اطلاعات نظری و عملی که در این رشته علمی فراهم گردیده است، علم ایمنی شناسی بعنوان یک رشته علمی مجزا و مستقل از سایر علوم پایه شناخته شده است و در اکثر دانشگاههای معتبر دنیا دوره های آموزشی که منتهی به دانشنامه های علمی در سطح کارشناسی ارشد و بالاتر می شود دایر گردیده است.

در ایران نیز به منظور تامین نیروی انسانی عالم و متعهد در رشته ایمنی شناسی و انجام خدمات تشخیص آزمایشگاهی بیماریها و دستیابی به راههای تحقیق و تتبع در این علم و نیل به خودکفائی علمی، دور کارشناسی ارشد ایمنی شناسی در دانشگاههای واجد شرایط دایر می گردد.

تعریف و هدف
این دوره یکی از دوره های آموزشی علوم پایه در گروه پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد است و هدف آن تربیت افراد در سطح کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) برای انتقال و آموزش اطلاعات و معلومات ایمنی شناسی عملی به دیگران با استفاده از روشهای گفتاری و آزمایشگاهی و کسب توانائی در تفسیر و تعریف دقیق از پدیده ها و واکنشهای ایمونولوژی است. همچنین در این رشته دانشجویان در زمینه تکنیکهای مختلف ایمونولوژی که در تشخیص بیماریها بکار می‌رود آموزش کافی می بینند تا بتوانند در تشخیص آزمایشگاهی بیماریها در مراکز پزشکی، آموزشی و پژوهشی خدمت نمایند و با روش های نظری و عملی تحقیق آشنا می گردند تا بتوانند با استفاده از دانش خود در اجرای پروژه های تحقیقاتی همکاری نمایند.

طول دوره رشته ایمنی شناسی (ایمونولوژی)
طول متوسط دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ایمنی شناسی ۲ سال است و دانشجویان بایستی موضوع تحقیقات مربوط به پایان نامه تحصیلی خود را حداکثر تا پایان سال اول تحصیلی مشخص نمایند. با مقررات و آئین نامه های آموزشی دوره های کارشناسی ارشد ناپیوسته برای این دوره نیز اجرا می گردد.

واحدهای درسی رشته ایمنی شناسی (ایمونولوژی)
تعداد واحدهای این دوره ۳۲ واحد می باشد و در صورت لزوم دانشجو علاوه بر این واحدها، باید برحسب نیاز با نظر اساتید گروه در چهارچوب مصوب شورای عالی برنامه ریزی، مقدمتاً برخی یا تمام واحدهای دروس کمبود یا جبرانی مندرج در این برنامه را بگذراند.

– دروس الزامی ۲۳ واحد
-دروس اختیاری ۲ واحد
-پایان نامه ۷ واحد

نقش و توانایی
دانشجویانی که این دوره کارشناسی ارشد را با موفقیت به پایان می رسانند در آزمایشگاههای مراکز درمانی و بهداشتی در امر تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای عفونی و غیرعفونی خدمت خواهند بود می توانند پروژه های تحقیقاتی را به اجراء بگذرانند، علاوه بر آن فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد ایمنی شناسی می توانند درصورت داشتن صلاحیتهای لازم آموزش عملی (آزمایشگاهی) ایمنی شناسی را در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دیگر عهده دار شوند.

ضرورت و اهمیت رشته ایمنی شناسی (ایمونولوژی)
نیاز جامعه به نیروی انسانی آموزش دیده در زمینه ایمنی شناسی تا بتوانند تشخیص آزمایشگاهی بیماریها را تا آنجا که مربوط به سنجش و ارزیابی متغیرهای سلولی و ملکولی سیستم ایمنی بدن می گردد با دقت لازم و استاندارد مطلوب عهده دار شوند.
نیاز جامعه در پزشکی جامعه نگر به افراد با تحصیلات عالی در رشته ایمنی شناسی برای مسائل مربوط به پیشگیری از بیماریها با واکسیناسیون، ارزیابی واکسیناسیون و مصونیت، تحقیق در کارآئی واکسن های جدید، تولید و ساخت واکسن ها، آنتی ژن ها، آنتی سرمها، آنتی بادیهای منوکلونال و سایر فرآورده های ایمونولوژیک.
انجام خدمات پژوهشی در مراکز دانشگاهها و موسسات و مراکز تحقیقاتی و آموزش ایمونولوژی عملی (آزمایشگاهی) به دانشجویان در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در صورت داشتن شرایط لازم.

آزمون کارشناسی ارشد
دروس امتحانی و ضرایب: ۱- ایمنی شناسی عمومی (۳) ۲-بیوشیمی (۲) ۳-میکروب شناسی (۱) ۴-زیست شناسی سلولی ومولکولی (۲) ۵- زبان عمومی (۲)

مدارک تحصیلی مورد پذیرش
کارشناسی رشته های: علوم آزمایشگاهی، زیست شناسی ( گرایشهای جانوری، سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی، عمومی و ژنتیک) ایمنی شناسی، باکتری شناسی، بیوشیمی، میکروب شناسی، فیزیولوژی، اگل شناسی، ویروس شناسی

ارشد ایمنی شناسی بر اساس دفترچه انتخاب رشته ارشد ۹۵
ردیف دانشگاه
۱ دانشگاه علوم پزشکی اراک
۲ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
۳ دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
۴ دانشگاه علوم پزشکی تبریز
۵ دانشگاه علوم پزشکی شاهد
۶ دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
۷ دانشگاه علوم پزشکی سمنان
۸ دانشگاه علوم پزشکی کردستان
۹ دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
۱۰ دانشگاه علوم پزشکی همدان
۱۱ دانشگاه علوم پزشکی یزد
۱۲ دانشگاه علوم پزشکی اهواز
۱۳ دانشگاه علوم پزشکی ایران
۱۴ دانشگاه علوم پزشکی بابل
۱۵ دانشگاه علوم پزشکی تهران
۱۶ دانشگاه تربیت مدرس
۱۷ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
۱۸ دانشگاه علوم پزشکی شیراز
۱۹ دانشگاه علوم پزشکی کرمان
۲۰ دانشگاه علوم پزشکی مازندران
۲۱ دانشگاه علوم پزشکی مشهد

دروس اختصاصی اجباری
ردیف نام درس
۱ ایمنی شناسی یک
۲ ایمنی شناسی دو
۳ ایمنی شناسی بیماری های عفونی
۴ ایمونوپاتولوژی و ایمونوتراپی
۵ کارآموزی روشهای آزمایشگاهی در ایمنی شناسی
۶ حیوانات آزمایشگاهی
۷ بیولوژی سلولی ملکولی
۸ ایمونوشیمی
۹ ایمونوهماتولوژی و بانک خون
۱۰ سمینار
۱۱ کارورزی

دروس اختصاصی اختیاری
ردیف نام درس
۱ ایمونو فارماکولوژی
۲ روش تحقیق
۳ بیو انفورماتیک
۴ اصول و آموزش نگارش مقاله
۵ کار آفرینی
۶ مدیریت اقتصاد پزشکی

دروس کمبود یا جبرانی
ردیف نام درس
۱ سیستم اطلاع رسانی پزشکی
۲ آمار زیستی
۳ آسیب شناسی
۴ بیوشیمی
۵ بافت شناسی
۶ مقدمه ی روش های آزمایشگاهی ایمونولوژی

با توجه به کاربردی بودن این رشته و همچنین اینکه از بین تمامی رشته های وزارت بهداشت این رشته یکی از پرطرفدارترین رشته در میان دیگر رشته های کنکور وزارت بهداشت است، می توان آینده شغلی و بازار کار مناسبی را برای این رشته در نظر گرفت.

به طور کلی فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان کارشناس آزمایشگاه غذا-دارو و بهداشتی، و همچنین جذب آزمایشگاههای تشخیصی شوند و در مراحل بالاتر (دکتری ایمونولوژی) امکان تاسیس آزمایشگاه ایمونولوژی وجود دارد.

از دیگر مشاغل می توان به زمینه فعالیت تحقیقاتی در پژوهشکده ها مثل: تولید واکسن، همچنین مشغول شدن در آزمایشگاههای سرولوژی(واکسن و سرم سازی)، آزمایشگاه طبی مشغول به کار شوند.

و همچنین علاقه مندان به تدریس در مراکز تحقیقاتی، آموزشی و علمی می توانند مشغول به تدریس شوند.

در زمینه پژوهشی:
-تحقیق وتوسعه درزمینه واکنش های نوترکیب
-تحقیق وتوسعه درزمینه داروهای نوترکیب
-تحقیق وتوسعه درزمینه فرآورده های دارای کاربرد تشخیصی
-توسعه تحقیقات Post genomic درجهت کشف داروهای جدید

در زمینه آموزشی:
-طراحی و تدوین برنامه های آموزشی در زمینه های مرتبط با ایمنی شناسی
-تدریس در زمینه های مرتبط با ایمنی شناسی در سطوح دانشگاهی یا دیگر مراکز علمی
-طراحی و تدوین رو شهای بهینه جهت آموزش دانشجویان و انجام نوآوری ها و خلاقیت های لازم در این رابطه

در زمینه خدماتی:
-آزمایشگاه های تشخیص سرطان و تمامی آزمایشگاه های تخصصی ایمونولوژی
-ارائه خدمات تخصصی در مراکز آسم و آلرژی
-ارائه مشاوره به محققان، مراکز و مراجع مرتبط

در زمینه تولید:
-تولید واکسن
-تولید آنتی بادی مونوکلونال
-تولید انواع داروها علیه انواع بیماری های ایمونولوژیک