زیست شناسی عمومی

زیست‌شناسی(به انگلیسی:biology) از علوم طبیعی و دانش مربوط به مطالعه جانداران زنده است. این دانش به بررسی ویژگی‌ها و رفتار سازواره‌ها، چگونگی پیدایش گونه‌ها و افراد، و نیز به بررسی برهم کنش جانداران با یکدیگر و محیط پیرامونشان می‌پردازد.

محل زیست انسان‌ها به مطالعه نیاز دارد، و مطالعه و تحصیل در این رشته به صورت تخصصی دارای گرایش‌های گوناگونی شده است و این گوناگونی تابع انواع و اقسام مختلف موجودات و زیستگاه‌های مختلفی است که در جهان خلقت موجود می باشد.گیاهان، جانوران، سلول‌ها، دریا و دیگر موجودات برخی از گرایش‌های این رشته را تشکیل می‌دهند.

رشته‌های فرعی زیست‌شناسی به وسیله مقیاسی که در آن موجودات زنده‌ای که قبلاً مطالعه شده‌اند، انواع موجودات زنده مورد مطالعه و روش‌های استفاده شده در مطالعه آنها، تعریف می‌شود: بیوشیمی، مطالعه شیمی اولیه زندگی؛ زیست‌شناسی مولکولی، مطالعه فعل و انفعالات پیچیده در میان مولکول‌های زیستی؛ گیاه‌شناسی، مطالعه زیست‌شناسی گیاهان؛ زیست‌شناسی سلولی، بررسی واحدهای ساختمانی همه حیات، سلول؛ فیزیولوژی، بررسی عملکردهای فیزیکی و شیمیایی بافت‌ها، اندام‌ها و دستگاه زیستی هر موجود زنده؛ زیست‌شناسی فرگشتی، بررسی فرایندهایی که تنوع زیستی را ایجاد می‌کنند؛ و بوم شناسی بررسی فعل و انفعالات موجودات زنده در محیط خود.

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه:
برای موفقیت در این رشته همانطور که از نام این رشته مشخص است علاقه به درس زیست و کارهای آزمایشگاهی و حتی علاقه به تدریس برای دبیری زیست شناسی لازم است.

در این رشته با موجودات زنده مثل حیوانات و گیاهان در ارتباط مستقیم هستید.
گرایش علوم گیاهی

دانشجویان با گذرانیدن دروس مشترک و اختصاصی خود که در آن ۱۰ واحد دروس اختیاری و با جنبهٔ کاربردی نیز پیش بینی شده است می توانند نیاز موسسات پژوهشی، آموزشی، تولیدی و خدماتی به کارشناسان علوم گیاهی را برطرف نمایند. از جمله دروس تخصصی گرایشٔ علوم گیاهی عبارتند از: جلبکشناسی، قارچشناسی، مورفولوژی گیاهی، اکولوژی گیاهی، فیزیولوژی گیاهی، اصول و روشهای ردهبندی گیاهان و … . اهمیت این گرایش با توجه به نیاز مراکز پژوهشی به کارشناسی علوم گیاهی آشنا به مسائل گیاهشناسی و فیزیولوژی گیاهی، نیاز علوم گیاه پزشکی به کارشناسان علوم گیاهی، نیاز به کارشناسان علوم گیاهی در کشاورزی و صنایع داروئی، غذائی و چوب و کاغذ و … نیاز به کارشناسان علوم گیاهی در مسائل محیط زیست، رفع نیازمندیهای علوم طبیعی و باغهای کشاورزی به کارشناسان علوم گیاهی و پاسخگوئی به نیاز مراکز آموزشی و پژوهشی در زمینهٔ تربیت مدرس و محقق علوم گیاهی به خوبی روشن میشود.
گرایش علوم جانوری

هدف این گرایش به وجود آوردن زمینههای مساعد برای شناخت علوم جانوری، برقراری ارتباط صحیح آن با سایر علوم و در نتیجه تربیت کارشناسانی است که قابلیت درک و حل مسائل بنیادی علوم جانوری را داشته و به جنبههای کاربردی آن آشنا باشند. داوطلبان ورود به این گرایش باید در دروس – زیستشناسی، فیزیک، شیمی و ریاضی دبیرستان قوی باشند. اهمیت این گرایش با توجه به نیاز علوم پزشکی، بخشهای تحقیقاتی و آموزشی و موزهها و باغهای وحش به کارشناس و محقق در گرایشٔ علوم جانوری به خوبی مشخص میشود. جانورشناسی، حشره شناسی و زیست شناسی مولکولی، فیزیولوژیک جانوری و … از جمله دروس تخصصی این گرایش میباشند.
گرایش علوم میکروبیولوژی

هدف این گرایش شناخت جانداران میکروسکوپی و مسائل مختلف مربوط به زندگی آنها است. داوطلبانی که دیپلم تجربی داشته باشند در این گرایش موفقتر هستند. علاوه بر علاقه به مسائل زیستی داوطلب باید به کارهای آزمایشگاهی (نظیر کشت میکروارگانیزمها) علاقهمند باشد. میکروبیولوژی عمومی، میکروبیولوژی محیطی، میکروبیولوژی صنعتی، باکتریشناسی، قارچشناسی ویروسشناسی، تک یاخته شناسی و … از جمله دروس اختصاصی این گرایش میباشند. اهمیت این رشته با توجه به نیاز صنایع غذائی و تخمیری به کارشناسان این گرایش، نیاز علوم پزشکی و داروئی، نیاز سازمانهای محیط زیست و مبارزه با آلودگی آن، نیاز کشاورزی و دامپروری، نیاز دانشگاهها به مدرس و محقق و … به خوبی روشن میشود.
گرایش علوم سلولی و مولکولی

تربیت کارشناسان متعهد و متخصص برای شناخت مسائل و پدیدههای زیستی در قالب سلولی و مولکولی هدف این گرایش است. اهمیت این گرایش با توجه به لزوم بسط این دانش، لزوم تحقیقات گسترده در زمینهٔ اعتلاء علوم پزشکی و داروئی و صنعتی، لزوم قطع وابستگی و شروع نو اندیشی در مسائل علوم سلولی و مولکولی، لزوم فراهم آوردن تربیت محقق و مدرس در این زمینه، به خوبی روشن می شود. داوطلب ورود به این رشته باید علاقهمند و مستعد (خصوصاً در کارهای آزمایشگاهی) باشد. ایمنولوژی بافت شناسی، بیوشیمی ویروسها، زیست شناسی سلولی، سیتوشیمی و … از جمله دروس اختصاصی این گرایش میباشد.
گرایش دبیری زیست شناسی (زیست شناسی عمومی)

فارغالتحصیلان این گرایش با گذرانیدن دروس مشترک تخصصی خود (به همراه تعدادی دروس تربیتی به منظور آشنائی با فنون معلمی) میتوانند توانائیهای لازم برای رفع نیازهای وزارت آموزش و پرورش به دبیران زیست شناسی را به دست آورند. ادامه تحصیل در کلیه گرایش های فوق تا کارشناسی ارشد در داخل و تا سطوح بالاتر در خارج از کشور امکان پذیر است. ضمناً بر اساس مصوبات جدید شورای عالی برنامه ریزی در نظر است رشته زیست شناسی در مقطع کارشناسی دارای ۲ رشته و ۱۰ گرایش باشد. رشته زیست شناسی در ۵ گرایش (دبیری، عمومی، علوم گیاهی، علوم جانوری، دریا). رشته زیست شناسی سلولی مولکولی در ۵ گرایش (علوم سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی، ژنتیک، بیوشیمی، بیوفیزیک).

ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ اراک
۲ ارومیه
۳ الزهرا تهران
۴ بابلسر
۵ بوعلی سینا همدان
۶ تبریز
۷ تربیت معلم سبزوار
۸ تهران
۹ خوارزمی
۱۰ زابل
۱۱ زنجان
۱۲ شهیدچمران اهواز
۱۳ شیراز
۱۴

صنعتی اصفهان
۱۵ علوم وفنون دریایی خرمشهر
۱۶ محقق اردبیلی اردبیل
۱۷ آزاد- آباده
۱۸ آزاد- آمل
۱۹ آزاد- اردکان
۲۰ آزاد- اسلام آباد غرب
۲۱ آزاد- اصفهان
۲۲ آزاد- ایلام
۲۳ آزاد- بم
۲۴ آزاد- بیجار
۲۵ آزاد- بیرجند
۲۶ آزاد- پاکدشت
۲۷ آزاد- تالش
۲۸ آزاد- تبریز
۲۹ آزاد- تربت حیدریه
۳۰ آزاد- تفت
۳۱ آزاد- تهران
۳۲ آزاد- جهرم
۳۳ آزاد- خرمشهر
۳۴ آزاد- رزن
۳۵ آزاد- زابل
۳۶ آزاد- زنجان
۳۷ آزاد- زنگی آباد
۳۸ آزاد- ساری
۳۹ آزاد- ساوه
۴۰ آزاد- شاهین شهر
۴۱ آزاد- شبستر
۴۲ آزاد- شهرضا
۴۳ آزاد- شهرکرد
۴۴ آزاد- شیراز
۴۵ آزاد- فریدون شهر
۴۶ آزاد- فسا
۴۷
۴۸ آزاد- قم
۴۹ آزاد- گلپایگان
۵۰ آزاد- گناباد
۵۱ آزاد- گیلانغرب
۵۲ آزاد- مرند
۵۳ آزاد- مشهد
۵۴ آزاد- میبد
۵۵ آزاد- نجف آباد
۵۶ آزاد- نقده
۵۷ آزاد- نهاوند
۵۸ آزاد- کرج
۵۹ آزاد- کرمان
۶۰ آزاد-ابهر
۶۱ آزاد-اردبیل
۶۲ آزاد-اردستان
۶۳ آزاد-ارومیه
۶۴ آزاد-بندر عباس
۶۵ آزاد-خوی
۶۶ آزاد-همدان

ردیف نام درس
۱ آز تشریح و ریخت شناسی گیاهی
۲ آز زیست شناسی جانوری
۳ آز زیست شناسی گیاهی
۴ آز فیزیولوژی جانوری ۳
۵ آزمایشگاه ایمونولوژی
۶ آزمایشگاه اکوفیزیولوژی گیاهی
۷ آزمایشگاه اکولوژی عمومی
۸ آزمایشگاه اکولوژی گیاهی
۹ آزمایشگاه بافت شناسی جانوری
۱۰ آزمایشگاه بافت و جنین شناسی
۱۱ آزمایشگاه باکتریولوژی ۱
۱۲ آزمایشگاه باکتریولوژی ۲
۱۳ آزمایشگاه بیوشیمی
۱۴ آزمایشگاه بیوشیمی ۱
۱۵ آزمایشگاه بیوشیمی ۲
۱۶ آزمایشگاه تشریح و مرفولوژی گیاهی
۱۷ آزمایشگاه جانور شناسی ۱
۱۸ آزمایشگاه جانور شناسی ۲
۱۹ آزمایشگاه جلبک شناسی
۲۰ آزمایشگاه جنین شناسی
۲۱ آزمایشگاه حشره شناسی
۲۲ آزمایشگاه ریتزایی و اندام زایی
۲۳ آزمایشگاه زیست شناسی (گیاه – جانور) ۲
۲۴ آزمایشگاه زیست شناسی انگل
۲۵ آزمایشگاه زیست شناسی جانوری
۲۶ آزمایشگاه زیست شناسی گیاهی
۲۷ آزمایشگاه زیست شناسی ملکولی
۲۸ آزمایشگاه زیست شناسی ک – ج ۱
۲۹ آزمایشگاه زیست شنای سلولی و ملکول
۳۰ آزمایشگاه ژنتیک
۳۱ آزمایشگاه ژنتیک ۱
۳۲ آزمایشگاه ژنتیک ۲
۳۳ آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی ۱
۳۴ آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی ۲
۳۵ آزمایشگاه شیمی ۱
۳۶ آزمایشگاه شیمی ۲
۳۷ آزمایشگاه شیمی آلی ۱
۳۸ آزمایشگاه شیمی آلی ۲
۳۹ آزمایشگاه شیمی عمومی
۴۰ آزمایشگاه فیزیولژی جانوری ۱
۴۱ آزمایشگاه فیزیولژی جانوری ۲
۴۲ آزمایشگاه فیزیولژی جانوری ۳
۴۳ آزمایشگاه فیزیولژی گیاهی ۱
۴۴ آزمایشگاه فیزیولژی گیاهی ۲
۴۵ آزمایشگاه فیزیولژی مقایسه‌ای
۴۶ آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری
۴۷ آزمایشگاه فیزیولوی گیاهی
۴۸ آزمایشگاه فیزیک
۴۹ آزمایشگاه فیزیک ۱
۵۰ آزمایشگاه فیزیک ۲
۵۱ آزمایشگاه فیزیک عمومی ۲
۵۲ آزمایشگاه قارچ شناسی
۵۳ آزمایشگاه میکرو بیولوژی ۲
۵۴ آزمایشگاه میکروبیولژی صنعتی
۵۵ آزمایشگاه میکروبیولژی عمومی
۵۶ آزمایشگاه میکروبیولژی محیطی
۵۷ آزمایشگاه میکروبیولژی کاربردی
۵۸ آزمایشگاه میکروبیولوزی مواد
۵۹ آزمایشگاه میکروبیولوژی ۱
۶۰ آزمایشگاه میکروبیولوژی غذایی
۶۱ آزمایشگاه کشت سلول و بافت جانوری
۶۲ آزمایشگاه جانور شناسی ۲
۶۳ آمار زیستی
۶۴ آمار زیستی عملی
۶۵ آنالیز رشد
۶۶ آنتی بیوتیکها و مکانیسم عمل آنها
۶۷ آنزیمولوژی
۶۸ اپیدمیولوژی میکروبها
۶۹ اثر کار و ورزش
۷۰ از گیاهان دارویی و مفردات پزشکی
۷۱ ازدیاد گیاهان
۷۲ اصول رده‌بندی گیاهان
۷۳ اصول روشهای رده بندی گیاهان
۷۴ اصول قارچ شناسی
۷۵ انتقال مواد
۷۶ اندام‌زایی مهره داران
۷۷ انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن
۷۸ ایمنی شناسی
۷۹ ایمنی شناسی پیشرفته
۸۰ ایمونولوژی
۸۱ اکوفیزیولوژی
۸۲ اکوفیزیولوژی گیاهی
۸۳ اکولوژی پوششهای گیاهی
۸۴ اکولوژی جانوری
۸۵ اکولوژی عملی
۸۶ اکولوژی عمومی
۸۷ اکولوژی گیاهی
۸۸ اکولوژی میکرو ارگانیسم‌ها
۸۹ اکولوژی و تکامل رفتار
۹۰ بافت شناسی
۹۱ بافت شناسی جانوری
۹۲ بافت شناسی و جنین شناسی
۹۳ باکتری شناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی
۹۴ باکتری‌شناسی عمومی
۹۵ باکتریولوژی ۱
۹۶ برنامه نویسی کامپیوتر
۹۷ بیماریهای گیاهی
۹۸ بیوتکنولوژی
۹۹ بیوتکنولوژی میکروبی
۱۰۰ بیوسیستماتیک تکمیلی
۱۰۱ بیوسیستماتیک جانوری
۱۰۲ بیوسیستماتیک جانوری تکمیلی
۱۰۳ بیوسیستماتیک جانوری مقدماتی
۱۰۴ بیوشیمی
۱۰۵ بیوشیمی ۱ و ۲
۱۰۶ بیوشیمی ۲
۱۰۷ بیوشیمی تکمیلی
۱۰۸ بیوشیمی فیزیک
۱۰۹ بیوفیزیک
۱۱۰ بیوفیزیک سلولی
۱۱۱ بیولوژی ملکولی و تکامل
۱۱۲ پایان‌نامه
۱۱۳ پرتوزئولژی
۱۱۴ پرنده شناسی
۱۱۵ تاریخ اسلام
۱۱۶ تازه‌های فیزیولوژی گیاهی
۱۱۷ تالوفیتها
۱۱۸ تاکسونومی جدید
۱۱۹ تحول و تکامل در گیاهان
۱۲۰ تربیت بدنی ۲
۱۲۱ تربیت بدنی ۱
۱۲۲ تشریح تکوینی مقایسه‌ای مهره‌داران
۱۲۳ تشریح مقایسه‌ای گیاهان آوندی
۱۲۴ تشریح مقایسه‌ای مهره داران
۱۲۵ تشریح و ریخت شناسی گیاهی
۱۲۶ تشریح و مرفولوژی گیاهی
۱۲۷ تغذیه معدنی
۱۲۸ تمایز سلولهای جانوری
۱۲۹ تنظیم بیان ژن
۱۳۰ تنوع زیستی
۱۳۱ تولید مثل و جنسیت
۱۳۲ تکامل
۱۳۳ تکامل موجودات زنده
۱۳۴ جانور شناسی ۱
۱۳۵ جانور شناسی ۲
۱۳۶ جذب و انتقال
۱۳۷ جغرافیای جانوری
۱۳۸ جغرافیای گیاهی
۱۳۹ جلبک شناسی
۱۴۰ جنین شناسی
۱۴۱ جنین شناسی مقایسه ای جانوران
۱۴۲ حشره شناسی
۱۴۳ خاک شناسی
۱۴۴ رابطه آب و خاک و گیاه

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مراکز آموزشی و پژوهشی ، سطوح دبیرستانی و آزمایشگاهی ، مراکز بهداشتی و درمانی ، واحدهای تولیدی که در زمینه علوم زیستی فعالیت دارند ، به کار مشغول شوند.