- علوم تجربی
زمین شناسی
بجاست قبل از معرفی رشته زمین شناسی درباره زمین ، مطالبی را هرچند تکراری ، مرور کنیم.
ساختمان زمین که روی آن را صخره ها و کوه های مرتفع و اقیانوس های عمیق دربرگرفته لایه رویی اش حدود ۵۰ کیلومتر و قطر هسته بیرونی ۲۰۰۰ کیلومتر و قطر هسته درونی ۱۳۰۰ کیلومتر می باشد. هسته بیرونی از آهن و نیکل تشکیل شده که وجود این دو فلز میدان های مغناطیسی کره زمین را پدید آورده است.
رشته زمین شناسی به فارغ التحصیلان خود همین زمین را می شناساند . زمینی که نسبت به سایر کرات آسمانی هیچ هم به حساب نمی آید ، راز و رمز هایی دارد که باید برای شناخت آن واحدهای دانشگاهی را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت.
به لحاظ فراوانی منابع طبیعی در کشور و وجود ذخائر با ارزش در اعماق زمین ، دانش زمین شناسی از نظر علمی و اقتصادی دارای ارزش های ویژه ای است و نقش موثری را در زمینه شناخت منابع معدنی ، اکتشاف ، بهره برداری از آنها و به طور اخص منابع نفتی دارد.
این رشته ارتباط بسیار نزدیکی با علوم زیستی و شیمی داشته و استفاده از نقشه های ماهواره ای ، سیستم های اطلاعات جغرافیایی و نقشه برداری در آن واجد اهمیت زیادی می باشد.
بسیاری از علوم از جمله آب ، خاک و هواشناسی و جغرافیا در ارتباط تنگاتنگ با علوم زمین هستند. تحصیل در این رشته شرایط جسمانی مناسب را می طلبد چون داوطلب باید قادر باشد واحدهایی را که عمدتا در صحرا و بیابان انجام می شود را با موفقیت طی کند .
امکان ادامه تحصیل تا سطوح عالی دکترای تخصصی در گرایش های مختلف این رشته در کشور وجود دارد.
آشنایی با رشته زمین شناسی
وقوع زمین‌لرزه‌ای هولناک و اسرارآمیز با نیرویی عظیم و ویرانگر، فوران توده‌های مذاب سنگ از دهانه کوهی آتشفشانی، چشم‌انداز با شکوه دره‌ای عمیق در پای کوهی سر به فلک کشیده، گستردگی و تنوع سنگهای موجود در طبیعت، لایه‌های موازی سنگی و خاکی در دیواره یک تپه یا کوه و دهها موضوع دیگر، از موضوعات مورد توجه زمین‌شناس است.
زمین‌شناس بسیاری از پرسش‌های هیجان‌انگیز و جذاب پیرامون ما را به بحث و بررسی می‌گذارد. این که زمین در اولین روزهای عمر خود (۴۵۰۰ میلیون سال قبل) چگونه بوده است؟ چرا اقیانوس اطلس به تدریج وسیع‌تر و اقیانوس آرام کوچکتر می‌شود؟ در کجا به جستجوی آب بپردازیم؟ تفاوت سنگ‌ها ناشی از چیست و پرسش‌های متعدد دیگر که پاسخ آن را در علم زمینشناسی می‌توان یافت. زیرا در زمین شناسی، منشا زمین، تاریخ و ساختمان زمین، مواد متشکله آن، منابع طبیعی موجود در آن و تغییر و تحولاتی که در طول زمان پدید آمده‌اند، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع از اعماق اقیانوس‌ها تا نوک بزرگترین قله‌ها و حتی ماورای این دو، مورد مطالعه قرار گرفته و اطلاعات حاصل از آنها به صورت نقشه و گزارش ثبت می‌شود.کشور ایران با در اختیار داشتن منابع معدنی بسیار غنی اعم از مواد سوختی و ذخایر فلزی و غیرفلزی گرانبها، و قرار گرفتن بر روی منطقه‌ای فعال از نظر زمینشناسی که باعث وقوع زلزله‌ها، تغییر ساختار زمین، پدیده کوه‌زایی، تغییر پهنای دریاها و خلیج مجاور می‌شود و دهها مطلب شگفت‌انگیز و در خور دقت و مطالعه دیگر، نیاز وافر به پژوهشگران و متخصصان زمینشناسی دارد که در این زمینه ها به مطالعه و کاوش پرداخته و اطلاعات لازم را برای بهره‌برداری صحیح در اختیار مسوولان ذی‌ربط قرار دهند.
توانایی‌های لازم
دانشجوی خوب زمینشناسی علاوه بر تسلط کافی بر درس‌هایی مثل فیزیک، شیمی و ریاضی باید از قدرت تجسم مناسبی برخوردار باشد. مهم‌ترین ویژگی برای موفقیت در این رشته داشتن روحیه‌ای پرجنب و جوش، علاقه به زندگی در محیطهای طبیعی مانند کوه‌ها و بیابان‌ها است، زیرا زمین‌شناس نه تنها در دوران دانشجویی بلکه در زمینه‌های شغلی نیز با چنین محیط‌هایی روبروست. علاوه بر این داشتن توانایی جسمانی مناسب نیز لازم است.
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ ارومیه
۲ بندرعباس
۳ بوعلی سینا همدان
۴ بیرحند
۵ تبریز
۶ تهران
۷ خرم آباد
۸ خوارزمی
۹ زاهدان
۱۰ زنجان
۱۱ شهیدچمران اهواز
۱۲ شیراز
۱۳ صنعتی اصفهان
ردیف نام درس
۱ آبهای زیرزمینی
۲ آتشفشان شناسی
۳ آزمایشگاه شیمی آلی
۴ آزمایشگاه شیمی عمومی
۵ آزمایشگاه فیزیک پایه ۱
۶ آزمایشگاه فیزیک پایه ۲
۷ آمار و احتمال
۸ ارزیابی سازنده های نفت دار
۹ اصول اکتشافات ژئوفیزیکی
۱۰ اصول حفاریهای چاه های نفت
۱۱ اصول فسیل شناسی گیاهی
۱۲ انقلاب اسلامی و ریشه‌های ان
۱۳ بلور شناسی نوری
۱۴ بلور شناسی هندسی
۱۵ بیوستر اتیگرافی
۱۶ پالئواکولوژی
۱۷ پالینولوژی
۱۸ پالینولوژی ۱
۱۹ پایان‌نامه
۲۰ پتروفابریک
۲۱ پترولوژی
۲۲ پترولوژی تجربی
۲۳ پترولوژی سنگهای آذرین ۱
۲۴ پترولوژی سنگهای آذرین ۲
۲۵ تاریخ اسلام
۲۶ تحلیل حوضه ها
۲۷ تحلیل ساختاری
۲۸ تخمین و ارزیابی ذخایر معدنی
۲۹ تربیت بدنی ۲
۳۰ ترمودینامیک
۳۱ تهیه نقشه های زمین شناسی معدن
۳۲ جمعیت و تنظیم خانواده
۳۳ چینه سازی
۳۴ چینه سازی ایران
۳۵ چینه شناسی
۳۶ چینه شناسی سکانسی
۳۷ دیاژنیز ۱
۳۸ دیرینه شناسی ۱ ماکروفسیل
۳۹ دیرینه شناسی ۲ میکروفسیل
۴۰ دیرینه شناسی گیاهی
۴۱ رادیوکریستالوگرافی
۴۲ رسوب شناسی
۴۳ رسوب شناسی پیشرفته
۴۴ روشهای غیر میکروسکوپ شناسی
۴۵ ریاضی ۱
۴۶ ریاضی عمومی ۲
۴۷ ریاضیات ۲
۴۸ زئوشیمی
۴۹ زبان تخصصی زمین شناسی
۵۰ زبان خارجی
۵۱ زبان فارسی
۵۲ زمین ساخت تکتونیک ۳
۵۳ زمین شناسی اقتصادی
۵۴ زمین شناسی ایران
۵۵ زمین شناسی تاریخی
۵۶ زمین شناسی تحت الدرضی
۵۷ زمین شناسی دریائی
۵۸ زمین شناسی زیر زمینی
۵۹ زمین شناسی ساختمانی
۶۰ زمین شناسی ساختمانی کاربردی
۶۱ زمین شناسی صحرائی
۶۲ زمین شناسی فیزیکی
۶۳ زمین شناسی محیط زیست
۶۴ زمین شناسی نفت
۶۵ زمین شناسی نفت پیشرفته
۶۶ ژئوشیمی
۶۷ ژئوشیمی آلی
۶۸ ژئوشیمی ایزوتوپهای پایدار
۶۹ ژئوشیمی پیشرفته
۷۰ ژئوشیمی رسوبی
۷۱ ژئوشیمی کانسارهای گرمایی
۷۲ ژئوفیزیک
۷۳ ژئوفیزیک کاربردی
۷۴ ژئوکرونولوژی
۷۵ سایز موتکنونیک
۷۶ سنگ شناسی آذرین
۷۷ سنگ شناسی دگرگونی
۷۸ سنگ شناسی رسوبی
۷۹ سنگ شناسی رسوبی ۱ کربناتها
۸۰ سنگ شناسی رسوبی ۲ غیر کربنا
۸۱ سنگ شناسی رسوبی پیشرفته
۸۲ شیمی عمومی ۱
۸۳ شیمی عمومی ۲
۸۴ عملیات زمین شناسی ایران
۸۵ فارسی
۸۶ فتوژنولوژِی
۸۷ فسیل شناسی بی مهرگان
۸۸ فسیل شناسی گیاهی
۸۹ فسیل شناسی گیاهی پیشرفته
۹۰ فسیل شناسی مهره داران
۹۱ فیزیک پایه ۱
۹۲ فیزیک پایه ۲
۹۳ فیزیک عمومی ۱
۹۴ فیزیک عمومی ۲
۹۵ ماگماتیسم و تکتونیک صفحه ای
۹۶ ماگماتیسم و دگرگونی ایران
۹۷ مبانی زمین شناسی مهندسی
۹۸ مبانی مهندسی نفت
۹۹ مبانی کامپیوتر
۱۰۰ متون اسلامی
۱۰۱ محیط های رسوبی
۱۰۲ محیط های رسوبی پیشرفته
۱۰۳ محیطهای رسوبی
۱۰۴ معارف اسلامی ۲
۱۰۵ مینرالوگرافی
۱۰۶ میکروفاسیس پیشرفته
۱۰۷ میکروفسیل ۲ غیر فرامینیقر ۱
۱۰۸ میکروفسیل پیشرفته ۱
۱۰۹ مکانیک خاک
۱۱۰ مکانیک سنگ
۱۱۱ نقشه برداری و نقشه کشی
۱۱۲ کارگاه کامپیوتر
۱۱۳ کامپیوتر
۱۱۴ کامپیوتر در زمین شناسی
۱۱۵ کانسارهای آذرین و دگرگونی
۱۱۶ کانسارهای رسوبی
۱۱۷ کانی شناسی
۱۱۸ کانی شناسی رسها
مراکز آموزشی – پژوهشی ، سطوح دبیرستانی و آزمایشگاه هایی که درباره زمین تحقیقات می کنند ، مراکز تحقیقاتی جغرافیایی ، مراکز نقشه برداری ، معادن و برخی مراکز نفتی ، مکان هایی هستند که به فارغ التحصیلان این رشته ، امکان جذب را می دهند.
موقعیت شغلی در ایران
فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی رشته زمین شناسی قادرند نقشه‌های زمین شناسی، معدنی و جغرافیایی را مطالعه نموده و اطلاعات آن را استخراج نمایند و با گروه‌های اکتشاف معدن، آب‌یابی و بهره برداری از آبهای زیرزمینی، همکاری داشته یا در کارهای صحرایی و کارگاهی مهندسین ژئوتکنیک و ژئوفیزیک فعالیت داشته باشند و کانون‌های خطر همانند مناطق زلزله‌خیز، آتشفشانی و … را مشخص نمایند. با توجه به توانایی‌هایی که فارغ‌التحصیلان رشته زمینشناسی دارند، وزارتخانه‌های صنایع و معادن، نفت، نیرو، راه، جهاد کشاورزی، علوم و آموزش و پرورش ، همچنین شرکت‌ها و موسساتی مانند ذوب‌آهن، سازمان زمین شناسی کشور، شرکت‌های مرتبط با فعالیت‌های سد سازی، آب‌یابی، حفر تونل، راهسازی، اکتشافات آب و نفت و معادن، بخش‌های مرتبط با تهیه نقشه‌های زمین شناسی و معدنی، آزمایشگاه‌های سنگ شناسی و زمین شناسی و در مجموع، کلیه مراکزی که در ارتباط با موضوع زمین فعالیت می‌کنند، می‌توانند زمینه‌های اشتغال و فعالیت فارغ‌التحصیلان رشته زمین شناسی باشند.