رادیولوژی

همانطور که می دانید کمتر خانواده ای را می توان یافت که به بخش رادیولوژی مراکز درمانی مراجعه نکرده باشد. رشته رادیولوژی یا همان پرتو‌شناسی علم توضیح و تفسیر یافته‌های رادیوگرافیک در ارتباط با علائم و نشانه‌های کلینیکی بیمار است . راحت‌تر آن همان اشعه x است که در موقع شکستگی پا یا دست یا … ، خودتان از نزدیک آن را لمس کرده‌اید. در حال حاضر این رشته در کنکور سراسری ابتدا در مقطع کاردانی عرضه می‌شود و سپس می‌توان از سطح لیسانس تا دکتری ادامه تحصیل داد. جزء شرائط اولیه انتخاب این رشته ، آمادگی کافی جسمی و روحی و موفقیت در دروس فیزیک، فیزیولوژی، آناتومی می‌باشد.
آشنایی با رشته رادیولوژی

با تولد این تکنولوژی، بشر از پوست و گوشت گذشت و به اعماق شگفت‌انگیز بدن انسان راه یافت و توانست اجزای بدن را بیشتر در معرض دید و بررسی قراردهد.سخن از دانش‌ رادیولوژی تشخیصی است که در سال‌های اخیر بسرعت پیشرفت کرده و امکانات تشخیص پزشکی را به طور غیرقابل تصوری به پیش رانده است.

بی‌شک به کارگیری این دانش‌، نیاز به تخصص ویژه‌ دارد؛ تخصصی که در رشته تکنولوژی پرتوشناسی آموزش داده می‌شود. به عبارت دیگر، رشته تکنولوژی پرتوشناسی، نحوه تصویربرداری از اعضای مختلف بدن را برای تشخیص پزشکی آموزش می‌دهد.دانشجویان این رشته در ابتدا دروس پایه از قبیل فیزیک، آناتومی و فیزیولوژی را مطالعه می‌کنند و سپس دروس تخصصی تصویربرداری پزشکی را می‌آموزند و در همین زمینه با دستگاه‌های تصویربرداری و نحوه کارشان آشنا می‌شوند و پس از ۲ سال می‌توانند به عنوان کاردان تصویربرداری، در بخش‌های رادیولوژی شروع به کار کنند.گفتنی است که اگر مسوول تکنولوژی رادیولوژی، آموزش لازم را ندیده باشد علاوه بر اینکه پرتوگیری بیمار را بالا می‌برد و به او آسیب می‌رساند، تصاویر مناسبی نیز از اعضای بدن تهیه نمی‌کند. در نتیجه، دکتر رادیولوژیست نمی‌تواند تفسیر مناسبی از تصاویر داشته و از روی آنها تشخیص پزشکی دهد.تفاوت توانمندی‌های کاردان و کارشناس این رشته نیز در آن است که در تکنولوژی پرتوشناسی از دستگاه‌های متفاوتی استفاده می‌شود و از اعضای مختلف بدن تصویربرداری می‌گردد. برخی از این تصویربرداری‌ها ساده است؛ مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان، اما برخی از تصویربرداری‌ها تداخلی است؛ مثل تصویربرداری از سیستم‌ گوارش، عروق و ادرار که این‌گونه‌ تصویربرداری‌ها، اختصاصی و نسبتاً دشوار می‌باشد و نیاز به دانش ویژه دارد. در این میان تصویربرداری‌های ساده بر عهده فارغ‌التحصیلان کاردانی و تصویربرداری‌های تخصصی و کار با دستگاه‌های M.R.I و C.P بر عهده فارغ‌التحصیلان کارشناسی است.
توانایی‌های لازم

کار رادیولوژیست، یک کار بیمارستانی است. از همین رو دانشجوی این رشته باید حس کار در بیمارستان و با بیماران را داشته باشد. همچنین باید بتواند درس‌هایی را که در طول تحصیل به صورت تئوری فرا گرفته، در کار عملی مورد استفاده قرار دهد و در نهایت لازم است که در درس‌های زیست‌شناسی، ریاضی و فیزیک توانمند باشد. تسلط به درس‌های ریاضی و فزیک تا جایی مهم است که برخی از استادان رادیولوژی معتقدند که دانشجوی این رشته باید از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی انتخاب گردد. زیرا بدون آگاهی از اصول فیزیک که بر مبنای آن، کار تصویر‌برداری انجام می‌گیرد، امکان اشتباه در این کار وجود دارد.

ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- تبریز
۲ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی ایران
۳ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی بابل
۴ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی بندرعباس
۵ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی بیرجند
۶ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی رفسنجان
۷ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی زاهدان
۸ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی زنجان
۹ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی سمنان
۱۰ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهرکرد
۱۱ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهید بهشتی
۱۲ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شیراز
۱۳ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی گیلان- رشت
۱۴ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی مازندران- ساری
۱۵ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی مشهد
۱۶ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی همدان
۱۷ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی کاشان
۱۸ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی کردستان- سنندج
۱۹ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی کرمان
۲۰ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی کرمانشاه
۲۱ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی یزد

ردیف نام درس
۱ ارزیابی تکنیکی فیلم‌های پرتونگاری (نظری)
۲ اصطلاحات پرتوشناسی و ترمینولوژی پزشکی (نظری)
۳ اصول تاریکخانه (نظری)
۴ اصول نگهداری و تعمیرات مقدماتی دستگاههای پرتوشناسی
۵ بهداشت عمومی
۶ تشریح (آناتومی) (نظری، عملی)
۷ تشریح استخوان و مفاصل (نظری)
۸ رادیوگرافی با ماده حاجب (نظری)
۹ رایدوبیولوژی و حفاظت در باربر پرتوهای یونساز
۱۰ روش‌های پرتونگاری ۱ و ۲ و ۳ (نظری)
۱۱ فیزیولوژی انسان (نظری، عملی)
۱۲ فیزیک پرتوشناسی تشخیصی (نظری)
۱۳ فیزیک پرتوها (نظری)
۱۴ فیزیک عمومی
۱۵ کارآموزی بیمارستانی ۱ و ۲
۱۶ کارآموزی در عرصه
۱۷ کمک‌های اولیه و مراقبت از بیمار در بخش پرتوشناسی

فارغ‌التحصیلان این رشته در مؤسسات تصویرنگار (رادیولوژی، ایزوتوپ، اسکن، سی ‌تی ‌اسکن، MRI ) و همچنین در بیمارستانها، در بخش فوق‌الذکر، فعالیت می‌کنند. گروهی از فارغ‌التحصیلان نیز به عنوان بازرسین کار با اشعه ایکس، در سازمان انرژی اتمی و در دانشگاههای علوم پزشکی در سطح کشور مشغول بکار هستند. به‌طور کلی یک کاردان رادیولوژی وظایف زیر را به عهده دارد:- آماده سازی دستگاههای مختلف رادیوگرافی. – انجام رادیوگرافی براساس تکنیک‌های مربوط (وضعیت دادن به بیمار) – انجام رادیوگرافی با ماده حاجب زیر نظر متخصص رادیولوژی. – ظهور و ثبت کلیشه‌های رادیوگرافی. – کنترل حسن انجام رادیوگرافی انجام شده. – بایگانی و حفاظت عکسهای رادیولوژی بر طبق استانداردها. – رعایت کلیه استاندارد‌ها به منظور حفاظت بیمار و متصدی رادیوگرافی. فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی این رشته با توجه به آموزش روشهای پیشرفته و تخصصی قادرند با همکاری متخصص رادیولوژی، امر تخصصی رادیولوژی را انجام دهند. همچنین قادرند در بخش‌های رادیوتراپی و پزشکی هسته‌ای نیز خدمات درمانی و تشخیص را زیر نظر متخصصین انجام دهند.
موقعیت شغلی در ایران

کار رادیولوژیست در مقطع کاردانی و کارشناسی یک کار اجرایی است. البته کاردان این رشته بیشتر تصویربرداری ساده مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان را انجام می‌دهد و کارشناسان این رشته تصویربرداری اختصاصی یا تصویربرداری تداخلی مانند تصویربرداری از دستگاه گوارش یا عروق را بر عهده دارند. در ضمن کار با دستگاه‌هایی مثل توموگرافی و MRI در محدوده فعالیت کارشناس این رشته است.در کل فارغ‌التحصیلان کاردانی این رشته در موسسه‌های تصویرنگاری و بیمارستان‌ها می‌توانند به عنوان مسوول آماده‌سازی دستگاه‌های مختلف رادیوگرافی، انجام عمل رادیولوژی، ظهور و ثبت کلیشه‌های رادیوگرافی فعالیت کنند.