- علوم تجربی
پرستاری
پرستاری رشته‌ای است که در کشور ما ناشناخته مانده است و بیشتر افراد با شنیدن نام پرستار تنها تزریقات و کمک‌های اولیه در ذهنشان نقش می‌بندد. برخلاف این تصور ناقص، پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و نقش ارزنده ای در پذیرش، آماده سازی، مراقبت و حمایت‌های روحی، جسمی و اجتماعی بیمار دارد. تلاش پرستار برای پذیرش واقعیت‌ها و تطبیق با تغییرات بالقوه و پذیرش زندگی جدید و یا تحمل طول دوره درمان وظیفه سنگین و ارزنده پرستار است. پرستاری علم است چون نیازمند فراگیری علوم مرتبط با این رشته است و هنر است چون توانایی ارتباط خوب و سنجیده با بیمار و اطرافیانش را می‌طلبد. این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری با گرایش‌های مختلف در کشور دائر است. اخیرا مرکزی به نام نظام پرستاری مانند سازمان نظام پزشکی تأسیس شده است. در خصوص این رشته صبر و حوصله و مطالعه دقیق در ابعاد این شغل سنگین را توصیه می‌کنیم. طول دوره تحصیل (برای مقطع کارشناسی) حدود ۴ سال است.
آشنایی با رشته پرستاری
همیشه در میدان است. سربازی است که در سخت‌ترین شرایط نیز مشکلات را می‌پذیرد و به بیماران و دردمندان رسیدگی می‌کند و اجازه می‌دهد تا همه بیماران صعب‌العلاج، بیماران عفونی و واگیردار، بیمارانی که شعله‌های آتش چهره‌شان را متلاشی کرده است و کسی طاقت دیدن آنها را ندارد، در وسعت دست‌های آسمانی‌اش، آرامش یابند. این، حرفه او است. حرفه‌ای که پرستار با قلبی سفید و قدمهایی سبز در آن گام برمی‌دارد.البته امروره با گذشت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی، حرفه پرستاری یک رشته علمی است و متخصص این رشته باید علوم بسیاری را فرا بگیرد و کاربرد آنها را در ارتباط با مریض بیاموزد.
از سوی دیگر باید توجه داشت که وظیفه یک پرستار تنها مراقبت از بیمار در بیمارستان نیست بلکه یک پرستار با مراقبت از افراد در تمام مراحل زندگی آنها از پیشگیری از بیماریها گرفته تا مراقبت در هنگام بیماری و توانبخشی پس از بیماریها سر و کار دارد. زیرا بسیاری از بیماریها ریشه در عادت‌های غلط و شیوه نادرست زندگی دارد. برای مثال زمینه بسیاری از سکته‌های قلبی از مدتها قبل فراهم می‌شود و دلیل آن نیز نوع غذای فرد، وزن او و مقدار فعالیت بدنیش می‌باشد. حال این پرستار است که با آموزش‌های لازم در مورد نوع غذا،نحوه و مقدار فعالیت بدنی و نحوه جلوگیری از فشار خون و افزایش چربی سعی می‌کند تا از بیماری پیشگیری کند یا افراد را با علایم و اختلالات بیماری آشنا سازد تا بیمار به موقع و پیش از پیشرفت بیماری به دکتر مراجعه کند.در کل می‌توان گفت که پرستار یک عضو مهم در تیم مراقبت بهداشتی است و نقش‌های گسترده‌ای از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی، مشورتی، مدیریتی و تحقیقاتی دارد. به این معنا که پرستار وظیفه مراقبت و حمایت از بیمار، هماهنگی بین بیمار و پزشک ، بیمار و خانواده بیمار (انتقال دهنده خواست‌ها و نیازهای بیمار یا مددجو)، مسوولیت مدیریت بخش (اولویت‌بندی برای رسیدگی به بیماران و تصمیم‌گیری به موقع در مورد بیماران اورژانسی)، آموزش به بیمار در جهت تطابق با مشکلات و ناراحتی‌های پیش‌آمده، تحقیق درباره روش‌های مراقبتی که اعمال کرده است و تحقیق بر روی نحوه کاهش تعداد روزهای بستری یک بیمار را برعهده دارد.
توانایی‌های لازم
دانشجوی پرستاری باید عاشق انسان و انسانیت باشد تا بتواند در شرایط سخت و بحرانی حتی زمانی که خسته است یا آمادگی جسمی و روحی لازم را ندارد، به دیگران کمک کند. همچنین باید فردی منظم و دقیق باشد و بداند که نظم و سختگیری اساس کار رشته پرستاری است و از لحاظ درسی نیز لازم است که به زیست‌شناسی، شیمی و زبان انگلیسی مسلط باشد چون برای روزآمد بودن و اطلاع از آخرین دستاوردهای دانش پرستاری، باید از مجلات و منابع علمی به زبان انگلیسی استفاده کند.در ضمن دانشجوی پرستاری باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشد تا به یاری دید قوی بتواند کارهای ظریف و دقیق پرستاری را به خوبی انجام دهد و با شنوایی خوب، صدای قلب را حتی اگر ضعیف باشد، بشنود. حتی داشتن قدی متناسب و عدم لکنت زبان یا لرزش دست در این رشته ضروری است. چون همین مشکلات به ظاهر کوچک، در کارایی یک پرستار بسیار موثر است.در کل باید گفت که پرستاری علم و هنر است برای همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم، از آمادگی روحی و روانی، صبر و حوصله، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشد. به عبارت دیگر یک پرستار نمی‌تواند تنها با تکیه بر دروس دانشگاهی، در کار خود موفق شود بلکه باید از دانش خود در شرایط مختلف و متفاوت به درستی استفاده کند و این نیاز به قدرت تجزیه و تحلیل خوب، سرعت عمل و آمادگی روحی و روانی دارد.
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- آبادان
۲ آزاد- آباده
۳ آزاد- استهبان
۴ آزاد- اهواز
۵ آزاد- بابل
۶ آزاد- بجنورد
۷ آزاد- بناب
۸ آزاد- بهبها ن
۹ آزاد- بیرجند
۱۰ آزاد- تبریز
۱۱ آزاد- تنکابن
۱۲ آزاد- تهران
۱۳ آزاد- تهران پزشکی
۱۴ آزاد- تویسرکان
۱۵ آزاد- خرمشهر
۱۶ آزاد- خلخال
۱۷ آزاد- داراب
۱۸ آزاد- دزفول
۱۹ آزاد- دهاقان
۲۰ آزاد- رشت
۲۱ آزاد- زرند
۲۲ آزاد- ساری
۲۳ آزاد- ساوه
۲۴ آزاد- سبزوار
۲۵ آزاد- سمنان
۲۶ آزاد- سنندج
۲۷ آزاد- سیرجان
۲۸ آزاد- شاهرود
۲۹ آزاد- شهر بابک
۳۰ آزاد- شهرکرد
۳۱ آزاد- شیروان
۳۲ آزاد- علی آباد کتول
۳۳ آزاد- فردوس
۳۴ آزاد- فلاورجان
۳۵ آزاد- فیروزآباد
۳۶ آزاد- قم
۳۷ آزاد- قوچان
۳۸ آزاد- گچساران
۳۹ آزاد- گرگان
۴۰ آزاد- گناباد
۴۱ آزاد- لارستان
۴۲ آزاد- لاهیجان
۴۳ آزاد- مرند
۴۴ آزاد- مسجد سلیمان
۴۵ آزاد- مشهد
۴۶ آزاد- مهاباد
۴۷ آزاد- نجف آباد
۴۸ آزاد- نراق
۴۹ آزاد- نوشهر و چالوس
۵۰ آزاد- ورامین پیشوا
۵۱ آزاد- کازرون
۵۲ آزاد- کاشمر
۵۳ آزاد- کرج
۵۴ آزاد- کرمان
۵۵ آزاد- یاسوج
۵۶ آزاد- یزد
۵۷ آزاد-آستارا
۵۸ آزاد-ابهر
۵۹ آزاد-اراک
۶۰ آزاد-اردبیل
۶۱ آزاد-اردستان
۶۲ آزاد-ارومیه
۶۳ آزاد-اقلید
۶۴ آزاد-بروجرد
۶۵ آزاد-بندر عباس
۶۶ آزاد-جهرم
۶۷ آزاد-خوراسگان
۶۸ آزاد-خوی
۶۹ آزاد-زاهدان
۷۰ آزاد-مراغه
۷۱ آزاد-نایین
۷۲ آزاد-نیشابور
۷۳ آزاد-همدان
ردیف نام درس
۱ آمار حیاتی مقدماتی (نظری، عملی)
۲ اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماریها (نظری)
۳ اصول مدیریت خدمات پرستاری (نظری)
۴ اصول و روش آموزش به بیمار (نظری)
۵ اصول و فنون و کاربرد احکام اسلامی در پرستاری
۶ انگل‌شناسی (نظری، عملی)
۷ ایمونولوژی
۸ بررسی وضعیت سلامت (نظری)
۹ بهداشت روانی، بیماریها و پرستاری‌های مربوط ۲
۱۰ بیماریهای داخلی و جراحی
۱۱ بیوشیمی
۱۲ پرستاری بهداشت جامعه ۱و ۲ و ۳ (نظری)
۱۳ پرستاری در فوریت‌ها
۱۴ تاریخ و تحولات و اخلاق پرستاری (نظری)
۱۵ تشریح (نظری، عملی)
۱۶ تغذیه و تغذیه‌درمانی (نظری)
۱۷ داروشناسی
۱۸ روانشناسی اجتماعی
۱۹ زبان تخصصی
۲۰ فیزیولوژی
۲۱ میکروب‌شناسی
۲۲ کارآموزی
۲۳ کارآموزی در عرصه
۲۴ کودکان و پرستاری مربوط ۱ (کودک سالم) (نظری)
۲۵ کودکان و پرستاری مربوط ۲ (کودک بیمار) (نظری)
به‌طور کلی فارغ‌التحصیلان این رشته در مقطع کارشناسی به‌عنوان پرستار در کلیه بخشهای بیمارستانها و درمانگاهها (به‌طور مثال در بخش تنظیم خانواده و بهداشت مادر و کودک) و مربی دروس علمی پرستاران، مربی بهداشت مدارس و تدریس کودک‌یاری و زیست شناسی در مدارس انجام وظیفه می‌کنند. فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناس ارشد می‌توانند به‌عنوان مدرس نظری در دانشکده‌ها و مربی آموزشی در بیمارستانها مشغول بکار شوند. لازم به ذکر است در صورتی که فارغ‌التحصیلان گرایش‌های مختلف مایل به‌کار درآن قسمت نباشند، می‌توانند در بیمارستان، کاربالینی(کار با بیمار) انجام دهند.
موقعیت شغلی در ایران
در کشور ما با این که پرستاران جایگاه واقعی خود را نیافته‌اند و در چند سال اخیر نیز با تعداد قابل توجهی فارغ‌التحصیل رشته پرستاری از دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی روبرو هستیم اما هنوز مراکز بهداشتی ـ درمانی به پرستارانی متخصص، مجرب و توانمند نیازمندند و در واقع بازار کار برای فارغ‌التحصیل خوب این رشته وجود دارد.چون پرستاران علاوه بر کار در بیمارستانها و مراکز بهداشتی ـ درمانی می‌توانند در صنعت برای مراقبت از سلامت و بهداشت کارکنان صنایع مختلف، در سازمان تربیت بدنی و مراکز ورزشی به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم مراقبت پزشکی و در آموزش و پرورش فعالیت نمایند.حتی یک پرستار می‌تواند به طور مستقل فعالیت کند؛ یعنی با تاسیس مرکز بهداشت خصوصی به ارزیابی وضعیت سلامت افراد جامعه بپردازد یا مهدکودک دایر نماید.