- ریاضی و فیزیک
فیزیک
فیزیک (به انگلیسی: physics) رشته‌ای بین‌رشته‌ایست که هدف آن توسعه پایه‌های نظری برای تحلیل پدیده‌های علمی و کاربردهای مهندسی آنها، آینده‌پژوهی در فناوری، و انتقال فناوری‌های نو به صنعت است. ایده‌آل این رشته آن است که دانشجویان ویژگی‌های مثبت یک مهندس و یک دانشمند را توأمان بدست آورند.
اهمیت علم فیزیک با تمام گستردگی و کاربردهای فراوان آن در جامعه ایران ناشناخته مانده است و اغلب انتخاب این رشته را مساوی با شغل دبیری می‌دانند در صورتی که در جامعه بین‌المللی چنین نیست. پیشرفتهای صنعتی مرهون همکاری فیزیکدانان و مهندسین است. فیزیک مهندسی این همکاری‌ها را میسر می‌سازد.
شاید بشر اولین بار با کشف قانون حرکت، قانونی که حیات و هستی وابسته به آن است، با علم فیزیک آشنا شد. علمی که به یاری آن چرخ‌ها را ساخت، شکار کرد و شکارش را حمل نمود و سپس به مرور با کشف قوانین بیشتری از علم فیزیک توانست بنیاد مسائل و قوانین طبیعت را درک و با به خدمت در آوردن و استفاده از این قوانین به تمدن قرن بیستم دست پیدا کند. به زبان دیگر فیزیک علم زندگی است و می‌توان گفت که جهان در بزرگترین مقیاس تا ریزترین مقیاس در ارتباط با علم فیزیک می‌باشد اما آنچه در رشته فیزیک در حد لیسانس آموزش داده می‌شود عبارت است از فیزیک دبیرستانی به اضافه فیزیک قرن بیستم . از سوی دیگر می‌توان گفت که فیزیک در حد لیسانس مفاهیم فیزیک دبیرستانی را عمیق‌تر کرده و طرز برخورد با مسائل فیزیکی را آموزش می‌دهد. این رشته در دوره کارشناسی دارای ۵ گرایش اتمی ـ مولکولی، هسته‌ای، حالت جامد، هواشناسی و اختر فیزیک است که تعداد واحدهای تخصصی هریک از این گرایش‌ها در دوره کارشناسی بسیار محدود است و به همین دلیل گرایش‌های فوق در این دوره تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند.(این رشته در دو مقطع دکترای پیوسته و کارشناسی در آزمون سراسری دانشجو می‌پذیرد.)
هدف از این رشته آماده‌سازی فارغ التحصیلانی است که علاوه بردانستن فیزیک و مباحث پیشرفته آن با کاربردهای فیزیک نیز آشنا بوده و توانایی مهندسی و ارائه طرح‌های صنعتی در زمینه فیزیک جدید را داشته باشند.
گرایش اتمی ـ مولکولی:
فیزیک اتمی به بررسی نقل و انتقال الکترون‌های اطراف هسته می‌پردازد و خواص آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ یعنی ما در فیزیک اتمی کاری به این نداریم که هسته از چه تشکیل شده است بلکه هسته برای ما مرکزی با بار مثبت است و بیشتر توجه ما جلب الکترون‌های اطراف هسته می‌شود.
گرایش فیزیک هسته‌ای:
در فیزیک هسته‌ای، خود هسته، مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ یعنی متخصصان و دانشمندان بررسی می‌کنند که هسته از چه تشکیل شده و چه نیروهایی بین اجزای هسته حکمفرما است و در نتیجه واکنش‌های انجام شده، چقدر انرژی آزاد می‌گردد؟
گرایش فیزیک حالت جامد:
گرایش حالت جامد مربوط به سیستمهای بس ذره‌ای مخصوصاً جامدات است. ابتدایی‌ترین کار در این گرایش بررسی بلورهای جامدات و خواص اپتیکی، مکانیکی، الکتریکی و صوتی امواجی است که در آن منتشر می‌شود. این بررسی منجر به پدیده‌های مختلفی مثل ابر رسانایی، نیمه‌رسانایی یا پخش و انتقال گرما می‌گردد.
گرایش هواشناسی:
گرایش هواشناسی، اطلاعات پایه‌ای و متنوعی درباره انواع پدیده‌های جوی و برخورد علمی با آنها ارائه می‌دهد و همچنین با مطالعه دینامیک وضعیت هوا می‌توان بررسی کرد که شرایط هوا چگونه تغییر کرده و چه پارامترهایی برای ایجاد این تغییر لازم است؟
گرایش اختر فیزیک :
سه بخش اصلی این گرایش را نجوم رصدی، اخترشناسی و کیهان‌شناسی تشکیل می‌دهد. در بخش نجوم که جنبه مشاهداتی دارد، پدیده‌های مختلف نجومی را رصد و ثبت کرده و سپس از آنها عکس گرفته و طیف آنها را می‌سنجند. در اخترشناسی که جنبه نظری دارد وضعیت ستارگان مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ یعنی بررسی می‌شود که هر ستاره در چه مرحله‌ای قرار دارد و چه اتفاقاتی برایش رخ می‌دهد؟ کیهان‌شناسی نیز به صورت کلاسیک به چگونگی ایجاد جهان و تشکیل ساختارهای کهکشانی مانند خوشه‌ها و ابر خوشه‌ها می‌پردازد.
فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی فیزیک مهندسی می‌توانند در آزمون کاشناسی ارشد ناپیوسته رشته‌های زیر ادامه تحصیل دهند:
فیزیک، فیزیک کاربردی فوتونیک مجموعه مهندسی برق)الکترونیک و میدان مخابرات و قدرت (مهندسی‌های دیگر مانند مواد، مکانیک و صنایع مهندسی پزشکی، فیزیک پزشکی ژئوفیزیک، هواشناسی
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه:
برخلاف رشته‌های مهندسی که با اتفاقات علمی سر و کار دارند در رشته‌های علوم پایه از جمله فیزیک به چگونگی پیش‌آمدهای علمی توجه می‌کنند و در واقع به دنبال یافتن دلایل و چرایی هر پدیده یا اتفاق هستند و به همین دلیل داوطلبانی که مستعد، باهوش و کنجکاو هستند، می‌توانند در این رشته موفق گردند. از سوی دیگر فیزیک منهای ریاضی؛ یعنی صفر به همین دلیل دانشجویان این رشته باید از نظر ریاضیات در سطح بسیار بالایی باشند.
ردیف نام دانشگاه کاردانی کارشناسی ارشد دکترا
۱ آزاد- آیت الله آملی
۲ آزاد- اهواز
۳ آزاد- ایلام
۴ آزاد- بجنورد
۵ آزاد- تبریز
۶ آزاد- تهران
۷ آزاد- خرم آباد
۸ آزاد- دزفول
۹ آزاد- ساری
۱۰ آزاد- شبستر
۱۱ آزاد- شهرضا
۱۲ آزاد- شیراز
۱۳ آزاد- قم
۱۴ آزاد- مشهد
۱۵ آزاد- مهاباد
۱۶ آزاد- نور
۱۷ آزاد- نوشهر و چالوس
۱۸ آزاد- ورامین پیشوا
۱۹ آزاد- کرج
۲۰ آزاد-اراک
۲۱ آزاد-ارومیه
۲۲ آزاد-تاکستان
۲۳ اراک
۲۴ ارومیه
۲۵ الزهرا تهران
۲۶ امام خمینی قزوین
۲۷ بابلسر
۲۸ بندرعباس
۲۹ بوشهر
۳۰ بیرحند
۳۱ تبریز
۳۲ تهران
۳۳ خوارزمی
۳۴ زاهدان
۳۵ زنجان
۳۶ سنندج
۳۷ شاهد تهران
۳۸ شهیدچمران اهواز
۳۹ شیراز
۴۰ صنعتی اصفهان
۴۱ صنعتی امیرکبیر
۴۲ صنعتی خواجه نصیر
۴۳ صنعتی شاهرود
۴۴ صنعتی شریف
۴۵ علوم پایه دامغان
۴۶ قم
۴۷ محقق اردبیلی اردبیل
۴۸ ولیعصر رفسنجان
۴۹ کاشان
۵۰ یاسوج
۵۱ یزد
ردیف نام درس
۱ آزمایشگاه اپتیک
۲ آزمایشگاه الکترونیک ۲
۳ آزمایشگاه پیشرفته فیزیک ۲
۴ آزمایشگاه رادیوایزوتوپ
۵ آزمایشگاه شیمی عمومی
۶ آزمایشگاه فیزیک پایه ۱
۷ آزمایشگاه فیزیک پایه ۲
۸ آزمایشگاه فیزیک پای? ۳
۹ آزمایشگاه فیزیک جدید
۱۰ آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای
۱۱ آزمایشگاه فیزک حالت جامد
۱۲ آزمایشگاه لیزر
۱۳ آزمایشگاه هواشناسی سینوپتیکی ۱
۱۴ آزمایشگاه هواشناسی سینوپتیکی ۲
۱۵ آشکار سازها و سیستمهای اندازه‌گیری هسته‌ای
۱۶ آلودگی هوا ۱
۱۷ آمار در هواشناسی
۱۸ ابررسانایی و کاربرد آن
۱۹ اپتیک
۲۰ اپتیک کاربردی
۲۱ اختر فیزیک
۲۲ اسپکتروسکپی
۲۳ اصول و فلسفه آموزش و پرورش
۲۴ اصول و فنون مشاوره و راهنمایی
۲۵ اقلیم شناسی ۱
۲۶ الکترومغناطیس ۱
۲۷ الکترومغناطیس ۲
۲۸ الکترونیک ۱
۲۹ الکترونیک ۲
۳۰ امواج
۳۱ انقلاب اسلامی و ریشه‌های ان
۳۲ اکوستیک
۳۳ بلورشناسی
۳۴ پروژه
۳۵ پروژه کارگاهی فیزیک
۳۶ پیش‌بینی عددی وضع هوا
۳۷ تاریخ اسلام
۳۸ تاریخ علم فیزیک
۳۹ تربیت بدنی ۲
۴۰ ترمودینامیک و مکانیک آماری
۴۱ تمرین دبیری ۱
۴۲ تمرین دبیری ۲
۴۳ تولید و کاربرد مواد
۴۴ تکنیک خلا
۴۵ حفاظت در برابر پرتوها
۴۶ ذرات بنیادی مقدماتی
۴۷ رادیوایزوتوپ و کاربرد آن
۴۸ رشد بلور و تکنولوژی نیمه رساناها
۴۹ روانشناسی تربیتی
۵۰ روانشناسی کودکی و نوجوانی
۵۱ روشها و فنون تدریس (کلیات)
۵۲ روشهای تجربی در فیزیک اتمی
۵۳ ریاضی عمومی ۱
۵۴ ریاضی عمومی ۲
۵۵ ریاضی فیزیک ۱
۵۶ ریاضی فیزیک ۲
۵۷ ریاضی فیزیک ۳
۵۸ زبان تخصصی
۵۹ زبان خارجی
۶۰ زلزله‌شناسی
۶۱ سنجش و اندازه‌گیری
۶۲ شتابدهنده‌های ذرات
۶۳ شیمی عمومی ۱
۶۴ شیمی هسته‌ای
۶۵ فارسی
۶۶ فلسفه علم
۶۷ فیزیک پایه ۱
۶۸ فیزیک پایه ۲
۶۹ فیزیک پایه ۳
۷۰ فیزیک پلاسما
۷۱ فیزیک جدید ۱
۷۲ فیزیک جدید ۲
۷۳ فیزیک جو
۷۴ فیزیک حالت جامد
۷۵ فیزیک حالت جامد ۱
۷۶ فیزیک دبیرستانی ۱
۷۷ فیزیک راکتور ۱
۷۸ فیزیک راکتور ۲
۷۹ فیزیک زمین (ژئوفیزیک)
۸۰ فیزیک فضا
۸۱ فیزیک قطعات نیمه رسانا ۱
۸۲ فیزیک قطعات نیمه رسانا ۲
۸۳ فیزیک لایه‌های نازک
۸۴ فیزیک محیط زیست
۸۵ فیزیک هسته‌ای ۲
۸۶ فیزیک هسته‌ای و آزمایشگاه
۸۷ فیزک پایه ۲
۸۸ فیزک نجومی مقدماتی
۸۹ لیزر
۹۰ مبانی برنامه ریزی آموزش متوسطه
۹۱ مبانی فلسفی مکانیک کوانتمی
۹۲ مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی
۹۳ متون اسلامی
۹۴ محیط‌های الکترو مغناطیسی
۹۵ مدیریت آموزشی
۹۶ معادلات دیفرانسیل
۹۷ معارف اسلامی ۲
۹۸ مکانیک آماری
۹۹ مکانیک تحلیلی ۱
۱۰۰ مکانیک تحلیلی ۲
۱۰۱ مکانیک سیالات
۱۰۲ مکانیک کوانتمی ۱
۱۰۳ مکانیک کوانتمی ۲
۱۰۴ نسبیت
۱۰۵ نظریه گروهها
۱۰۶ نقد و بررسی کتب
۱۰۷ هواشناسی دینامیکی ۱
۱۰۸ هواشناسی دینامیکی ۲
۱۰۹ هواشناسی سینوپتیکی ۱
۱۱۰ هواشناسی سینوپتیکی ۲
۱۱۱ هواشناسی عمومی
۱۱۲ هواشناسی فیزیکی ۱
۱۱۳ هواشناسی ماهواره‌ای
۱۱۴ هواشناسی هوانوردی ۱
۱۱۵ کاربرد کامپیوتر در فیزیک
۱۱۶ کاربردهای لیزر
۱۱۷ کارگاه
در اکثر وسائل دقیق اندازه‌گیری از روشهای فیزیکی یا حسگرها استفاده می‌شود که طراحی و ساخت آنها در حوزه فیزیک جدید است و همچنین است قطعاتی که در الکترونیک و کامپیوتر به کار می‌روند و تهیه و توزیع خواص نانومواد. ارائه ایده و طرح و آزمایش در این موارد و موارد مشابه از قابلیتهای دانش آموختگان فیزیک مهندسی است.
دانش آموختگان این رشته می‌توانند در صنایع قطعات الکترونیک، صنایع اپتیک و لیزر، قطعات و اجزای کامپیوتر در مؤسسات دولتی و خصوصی مانند وزارت نیرو، مخابرات، انرژی اتمی، صنایع الکترونیک، صنایع اتومبیل سازی به کار مشغول شوند. همچنین ساخت و بررسی تارهای اپتیکی که در مخابرات به کار می‌روند، تخصص در کاربردهای مختلف پلاسما و لیزر در صنعت و پزشکی، طراحی و ساخت لوازم اپتیکیف طراحی و ساخت لامپهای مختلف دشارپ الکتریکی، طراحی و ساخت آهنرباهای لازم در سیستمهای الکترومغناطیسی و کلیدهای خودکار از ضروریات صنعت کشورند که در حوزه تخصصی این رشته می‌باشند.
اگر کسی فیزیک را خوب خوانده باشد در سازمان‌های مختلف کشور از قبیل صداوسیما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنین در صنایع مختلف مفید واقع شده و موفق می‌گردد. چون دانشجویان فیزیک مطالب مختلفی از قبیل الکتریسیته و مکانیک می‌خوانند و در زمینه‌های مختلف دید وسیعی پیدا می‌کنند. همچنین فارغ‌التحصیلان این رشته در حد کارشناسی می‌توانند در نیروگاه‌های هسته‌ای، مراکز تولید قطعات غیرهادی و سلول‌های خورشیدی، صنایع تولید و نگهداری لیزر در صنعت، مراکز پزشکی و نظامی و سازمان انرژی اتمی فعالیت کنند.
حقوق و درآمد فیزیک دان ها:
با توجه به گستردگی رشته فیزیک و امکان کار در زیرشاخه های مختلف این رشته، درآمد متفاوتی هم برای این رشته تعیین شده است. اگر فرد به عنوان یک دبیر فیزیک مشغول به کار شود میانگین درآمد ۱۵۰۰۰۰۰ تومان را دریافت می کند. و در رشته های دیگر بازه ی درآمدی متفاوتی از یک تا ۳ میلیون درنظر گرفته شده است.